Η γιόγκα ως παιγνίδι
Εσύ κάνε αυτό που θέλεις. Απορρόφησε ό,τι μπορείς να πάρεις από παντού και να δημιουργείς πάντοτε μια σύνθεση προερχόμενη από τη δική σου εμπειρία. Διαφορετικά, αυτά που διδάσκεις είναι δανεισμένα, και τα δανεισμένα δεν μπορεί να τα διδάσκει κανείς - γιατί πρόκειται για τέχνη, όχι για επιστήμη. Αν δεν έχεις βιώσει μέσα σου κάτι, δεν μπορείς να μεταφέρεις την εμπειρία εκείνη σε κάποιον άλλον. Μπορείς να διδάσκεις τις τεχνικές, αλλά δεν αποτελούν αυτές το βασικό πράγμα΄ βρίσκονται απλώς στο εξωτερικό κέλυφος. Το περιεχόμενο είναι κάτι εντελώς διαφορετικό - και αυτό είναι η εμπειρία σου.
Μένε λοιπόν πάντοτε ανοικτός ώστε να μαθαίνεις από όπου μπορείς. Μη γίνεσαι κλειστός ποτέ. Η ζωή είναι τόσο τεράστια που δεν μπορεί ποτέ να φτάσει κανείς στο σημείο εκείνο όπου να μπορεί να πει, ΄΄Τώρα έχω μάθει.΄΄ Δεν συμβαίνει ποτέ αυτό. Ακόμη και η ύπαρξη μαθαίνει΄ γι΄αυτό και δημιουργεί συνεχώς. Αν είχε μάθει την τέχνη, δεν θα υπήρχε καμιά ανάγκη να δημιουργεί πλέον. Συνεχίζει να κάνει νέα πράγματα, να δημιουργεί, να πειραματίζεται. Ολόκληρη η ύπαρξη αποτελεί ένα πείραμα.
Οι γνώσεις δεν πρέπει ποτέ να γίνονται ένα νεκρό πράγμα. Πρέπει να αποτελούν μια συνεχή μάθηση. Μάθαινε λοιπόν από παντού κι έπειτα άκουγε πάντοτε τη δική σου εσωτερική σύνθεση. Αν διδάσκεις κάτι το οποίο δεν έχεις βιώσει, το οποίο δεν είναι δικό σου, με το οποίο δεν χτυπάει η καρδιά σου, τότε μεταφέρεις μπαγιάτικες γνώσεις... και είναι επικίνδυνο αυτό. Όλες οι μπαγιάτικες γνώσεις γίνονται δηλητηριώδεις για τον άνθρωπο στον οποίο τις μεταφέρεις. Μάθαινε λοιπόν από παντού και μάθαινε με πλήρη ταπεινότητα, αλλά μένε ανοικτός για να μεταφέρεις τη δική σου εμπειρία.
Δεν είμαι υπέρ της υπερβολικής πίεσης. Το όλο ζήτημα είναι πως οι άνθρωποι είναι ήδη υπερβολικά πιεσμένοι. Βρίσκονται σχεδόν στο σημείο του νευρικού κλονισμού. Μην τους πιέζεις περισσότερο. Αντίθετα, μάθε τους να χαλαρώνουν, έτσι ώστε η χαλάρωση να παραμένει το φόντο. Ακόμη κι αν κάνουν ασκήσεις της γιόγκα, ο στόχος παραμένει η χαλάρωση. Για παράδειγμα, μπορώ να κλείσω τη γροθιά μου όσο πιο δυνατά γίνεται, μπορώ να βάλω όλη μου την ενέργεια στο κλείσιμο της γροθιάς. Θα έρθει κάποιο σημείο όπου δεν είναι δυνατό να την πιέζω άλλο και θα ανοίξει από μόνη της και θα χαλαρώσει, θα χαλαρώσει περισσότερο από προηγουμένως.
Μετά από κάθε βαθιά άσκηση μπορείς να χαλαρώσεις περισσότερο. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις την ένταση μόνον ως ένα βήμα προς τη χαλάρωση΄ δεν αποτελεί το στόχο από μόνη της. Πολλές ασκήσεις της Χάθα Γιόγκα έχουν σχεδιαστεί σαν να αποτελεί η ένταση το στόχο και πολλοί δάσκαλοι της γιόγκα νομίζουν ότι ο στόχος είναι η ένταση΄ δεν είναι.
Μόλις τις προάλλες διάβαζα ένα βιβλίο του Λέντζα Ντελ Βάστο. Είναι Ιταλός και μαθητής του Γκάντι. Λέει να μην επιτρέπεις ποτέ στον εαυτό σου ούτε στιγμή χωρίς απασχόληση: να κάνεις κάτι συνέχεια. Ακόμη κι αν δεν έχεις τίποτα να κάνεις, περπάτα, σκάψε μια τρύπα στο κήπο, τρέξε, πάντως κάτι να κάνεις. Μην κάθεσαι εκεί χωρίς να κάνεις τίποτα, γιατί τότε θα αρχίσει να δουλεύει ο νους. Αν είσαι κουρασμένος, ο νους δεν μπορεί να σκέφτεται. Δεν είναι όμως τούτο μια κατάσταση διαλογισμού. Είναι απλώς μια κατάσταση εξάντλησης΄ δεν πρόκειται για ξεκούραση.
Λέω κι ο ίδιος να εργάζεσαι πολύ, στόχος όμως παραμένει η χαλάρωση. Εργάσου τόσο πολύ που να μπορείς να χαλαρώσεις σε βάθος. Αν δεν εργάζεσαι πολύ, δεν μπορείς να χαλαρώσεις σε βάθος.
Η εργασία δεν είναι θρησκευτική λατρεία. Η θρησκευτική λατρεία αποτελεί πάντοτε χαλάρωση. Η εργασία είναι απλώς ένας τρόπος για να φτάσεις σε εκείνη τη χαλάρωση όπου είναι δυνατό να υπάρξει η θρησκευτική λατρεία, όπου είναι δυνατό να υπάρξει η βαθιά ευγνωμοσύνη, η προσευχητικότητα, ο διαλογισμός. Αλλά ο στόχος είναι η ξεκούραση, όχι η εργασία. Ο στόχος είναι η αγάπη, όχι ο μόχθος. Ο στόχος είναι ο γιορτασμός, όχι το καθήκον. Πρέπει λοιπόν να θυμάσαι την έμφαση αυτή που δίνω.
Ό,τι κάνεις εδώ είναι για να βοηθήσεις τους ανθρώπους να γίνουν πιο ευτυχισμένοι, πιο χαλαροί, πιο ήσυχοι. Είναι για να τους βοηθήσεις να φτάσουν σε μια βαθιά χαλάρωση. Παραμένει αυτό ο στόχος όλων όσων συμβαίνουν γύρω μου΄ να αποκτήσουν οι άνθρωποι την ικανότητα για ένα βαθύ ύπνο, έναν βαθύ διαλογισμό, μια βαθιά χαλάρωση. Θα πρέπει να αποκτήσουν την ικανότητα να απολαμβάνουν τη διασκέδαση. Θα πρέπει να αποκτήσουν την ικανότητα να χαζεύουν τριγύρω. Δεν θα πρέπει να είναι σοβαροί. Η σοβαρότητα είναι μια αρρώστια.
Όταν λοιπόν διδάσκεις γιόγκα, μην είσαι σοβαρός. Όταν διδάσκει κανείς ανθρώπους, τείνει να γίνεται σοβαρός... γιατί αν δεν είσαι, ο κόσμος θα νομίζει πως αυτό που διδάσκεις δεν είναι σοβαρό. Οι δάσκαλοι γίνονται σοβαροί, με αυστηρό πρόσωπο, και καταστρέφουν τα μικρά παιδιά.
Να είσαι γελαστός, να είσαι χαλαρός, γιατί ο όλος στόχος είναι πώς θα γίνεις ικανός να παίζεις΄ πώς θα γίνεις ικανός να παίζεις χωρίς κανένα κίνητρο. Δεν υπάρχει κανένα κίνητρο, η ενέργεια όμως βρίσκεται εκεί. Η ουσία τώρα είναι να την απολαύσεις. Να το θυμάσαι λοιπόν!
Osho, Nothing to Lose But Your Head
(Η σειρά δεν είναι πλέον διαθέσιμη, όπως ζήτησε ο Όσσο)
Για να διαβάσεις περισσότερα για το θέμα αυτό στα αγγλικά, δες τη Βιβλιοθήκη.