Αυθορμητισμός και κανονικότητα
Το Ζεν ευνοεί τον αυθορμητισμό΄ να τρως όταν πεινάς και να πίνεις όταν διψάς. Ο Παταντζάλι είναι υπέρ της κανονικότητας, τού νιγιάμ. Πώς θα συμφιλιώσεις τον αυθορμητισμό με την κανονικότητα;
Δεν υπάρχει λόγος να κάνεις σύνθεση. Αν είσαι πραγματικά αυθόρμητος, θα αποκτήσεις κανονικότητα. Αν έχεις πράγματι κανονικότητα, θα γίνεις αυθόρμητος. Δεν υπάρχει λόγος να τα συμφιλιώσεις. Αν προσπαθήσεις να τα συμφιλιώσεις, θα γίνεις χάλια, διάλεξε λοιπόν το ένα και ξέχασε το άλλο. Αν διαλέξεις το Ζεν, ξέχασε τον Παταντζάλι, σαν να μην υπήρξε ποτέ΄ τότε δεν είναι εκείνος για σένα. Κάποια μέρα θα δεις ξαφνικά ότι η κανονικότητα έχει έρθει, ακολουθώντας τον αυθορμητισμό.
Πώς συμβαίνει αυτό; Αν είσαι αυθόρμητος, αν τρως όταν πεινάς, και αν τρως μόνο όταν πεινάς και δεν τρως ποτέ ενάντια στην επιθυμία σου, δεν τρως ποτέ περισσότερο από την επιθυμία σου, αν ακολουθείς πάντα την ανάγκη σου, σιγά-σιγά θα εδραιωθείς μέσα σε μια κανονικότητα, επειδή το σώμα είναι ένας μηχανισμός, ένας πάρα πολύ όμορφος βιολογικός μηχανισμός. Τότε κάθε μέρα την ίδια ώρα θα βλέπεις ότι πεινάς και πάλι΄ κάθε μέρα την ίδια ώρα θα δεις ότι νυστάζεις και πάλι. Η ζωή θα αποκτήσει κανονικότητα.
Αν όμως φοβάσαι τον αυθορμητισμό... Έτσι όπως είναι οι άνθρωποι, επειδή η κουλτούρα, ο πολιτισμός, η θρησκεία... όλα τα δηλητήρια τού κόσμου έχουν δηλητηριάσει τον νου σου και σε έχουν κάνει να φοβάσαι τον αυθορμητισμό. Λένε ότι κρύβεις μέσα σου το ζώο και αν είσαι αυθόρμητος, μπορεί να ξεστρατίσεις. Αν φοβάσαι τόσο πολύ τον αυθορμητισμό, τότε άκουσε τον Παταντζάλι.
Ο Παταντζάλι αποτελεί πάντα την δεύτερη επιλογή κατ΄εμένα, ποτέ την πρώτη. Είναι για τους άρρωστους ανθρώπους, που τους έχει διαφθείρει η κουλτούρα, που είναι αφύσικοι, δηλητηριασμένοι από τον πολιτισμό και τη θρησκεία, κατεστραμμένοι από τους ιερείς και τους ιεροκήρυκες. Τότε ο Παταντζάλι. Ο Παταντζάλι είναι ένα είδος θεραπείας. Γι΄αυτό και λέω ότι ο Παταντζάλι είναι χρήσιμος για το ενενήντα εννέα τοις εκατό των ανθρώπων, επειδή το ενενήντα εννέα τοις εκατό των ανθρώπων είναι άρρωστοι. Αυτή η γη είναι ένα μεγάλο νοσοκομείο. Ο Παταντζάλι είναι γιατρός, επιστήμονας.
Το Ζεν είναι για τους φυσικούς ανθρώπους, τους αδιάφθορους, για τα αθώα παιδιά. Αν πρόκειται κάποια μέρα να έρθει ένας όμορφος κόσμος, θα τον ξεχάσουμε τον Παταντζάλι. Το Ζεν θα παραμείνει. Αν πρόκειται ο κόσμος να συνεχίσει όλο και πιο πολύ έτσι, θα ξεχάσουμε το Ζεν΄ θα υπάρχει μόνο ο Παταντζάλι. Το Ζεν λέει να είσαι φυσικός. Παρατηρείς την φύση; Έχεις δει τον αυθορμητισμό της φύσης και την κανονικότητά της μαζί; Έρχονται οι βροχές, έρχεται το καλοκαίρι, έρχεται ο χειμώνας΄ ακολουθούν με ένα σχήμα κανονικό.
Αν βλέπεις κάποια διαταραχή, οφείλεται σε σένα, επειδή ο άνθρωπος έχει προκαλέσει αναστάτωση στο κλίμα, ο άνθρωπος έχει προκαλέσει αναστάτωση στην οικολογία. Διαφορετικά, η φύση ήταν τόσο πολύ προβλέψιμη και τόσο πολύ αυθόρμητη που μπορούσες πάντα να δεις πότε έχει έρθει η άνοιξη. Μπορούσες να ακούσεις τα πρώτα βήματα τής άνοιξης παντού τριγύρω: στα κελαηδίσματα των πουλιών, στα δέντρα, στην ευτυχία που απλώνει. Ήταν απόλυτα σίγουρη, κανονική, τώρα όμως τα πάντα έχουν διαταραχθεί. Δεν είναι αυτό εξαιτίας της φύσης. Ο άνθρωπος δεν έχει δηλητηριάσει μόνο τον άνθρωπο, ο άνθρωπος έχει αρχίσει να δηλητηριάζει και τη φύση. Τώρα όλα είναι ακανόνιστα: δεν ξέρεις πότε θα έρθουν οι βροχές, δεν ξέρεις αν θα βρέξει πιο λίγο ή πιο πολύ φέτος, δεν ξέρεις πόσο ζεστό θα είναι αυτό το καλοκαίρι. Η κανονικότητα της φύσης έχει διαταραχθεί από εσένα, γιατί έχεις διακόψει τον κύκλο. Διαφορετικά η φύση είναι τελείως αυθόρμητη και η φύση δεν χρειάζεται κανέναν Παταντζάλι. Τώρα θα τον χρειαστεί. Τώρα, για να διορθώσεις την οικολογία, χρειάζεται ένας Παταντζάλι.
Πρέπει λοιπόν να διαλέξεις. Αν διαλέξεις το Ζεν, ξέχασε τον Παταντζάλι΄ διαφορετικά θα μπερδευτείς πολύ. Σου λέω ότι ο Παταντζάλι θα έρθει αυτόματα΄ δεν χρειάζεται να ανησυχείς. Αν όμως αισθάνεσαι ότι είσαι πολύ άρρωστος και δεν μπορείς να έχεις εμπιστοσύνη στον εαυτό σου και δεν μπορείς να είσαι αυθόρμητος, ξέχασε το Ζεν΄ δεν είναι για σένα.
Είναι σαν να υπάρχει ένα βιβλίο ασκήσεων για κάποιον υγιή άνθρωπο που πρόκειται να λάβει μέρος στους παγκόσμιους Ολυμπιακούς Αγώνες. Μπορείς να το διαβάσεις αν θέλεις, αλλά μην το δοκιμάσεις΄ θα βρεθείς σε κίνδυνο. Βρίσκεσαι στο νοσοκομείο΄ δεν ρωτάς πώς θα συμφιλιώσεις αυτό το βιβλίο με την κατάστασή σου. Δεν ρωτάς. Ακούς τον γιατρό: τον ακολουθείς. Κάποια μέρα, όταν θα είσαι υγιής, πίσω στην φυσική αυθόρμητη ύπαρξή σου, μπορεί να χρησιμοποιήσεις αυτό το βιβλίο, αλλά αυτή τη στιγμή δεν είναι για σένα.
Ο Παταντζάλι είναι για τους μη υγιείς ανθρώπους, σχεδόν οι πάντες όμως είναι μη υγιείς. Το Ζεν είναι για τους πολύ φυσικούς ανθρώπους. Πρέπει να αποφασίσεις για τον εαυτό σου. Κανείς άλλος δεν μπορεί να το αποφασίσει για σένα΄ πρέπει να αισθανθείς την ενέργειά σου. Να θυμάσαι όμως, δεν πρέπει να τα συμφιλιώσεις΄ μην το κάνεις ποτέ αυτό. Διάλεξε το ένα, το άλλο θα ακολουθήσει. Αν αισθάνεσαι ότι είσαι άρρωστος, ήδη διεφθαρμένος, δεν μπορείς να είσαι αυθόρμητος΄ προσπάθησε να έχεις κανονικότητα. Η κανονικότητα θα σε φέρει σιγά-σιγά στην υγεία και τον αυθορμητισμό.
Osho, Yoga: A New Direction, Ομιλία #6
Για να συνεχίσεις την ανάγνωση στα αγγλικά, κάνε κλικ εδώ
