Παραδοσιακές μέθοδοι για τον σύγχρονο άνθρωπο;
Ερώτηση: στην παραδοσιακή γιόγκα, ξεκινάει κανείς από το σώμα - μέσω των μεθόδων τής χάθα γιόγκα. Γιατί εσύ δεν διδάσκεις χάθα γιόγκα;
Είναι καλό να ξεκινήσεις από το σώμα. Είναι αναγκαίο, δεν είναι όμως αρκετό.
Υπάρχουν πολλά προβλήματα με τη χάθα γιόγκα, ιδιαίτερα για όσους βρίσκονται στη Δύση, διότι το σύστημα τής χάθα γιόγκα και οι σχετικές της τεχνικές αναπτύχθηκαν σε ένα τελείως διαφορετικό περιβάλλον - στην πραγματικότητα, για πολύ διαφορετικά φτιαγμένα σώματα καθώς και διαφορετικά είδη νου.
Όχι μόνον ο νους είναι διαφορετικός σήμερα από ό,τι ήταν όταν αναπτύχθηκαν οι τεχνικές αυτές, αλλά και το σώμα δεν είναι το ίδιο. Τα πάντα έχουν γίνει τεχνητά. Το όλο περιβάλλον έχει αλλάξει τόσο πολύ από την επιστήμη που δεν έχεις το ίδιο είδος σώματος με εκείνο που είχαν οι άνθρωποι πρωτύτερα. Το σώμα σου είναι διαφορετικό. Ο νους σου δεν θα ήταν διαφορετικός, αν δεν είχε γίνει διαφορετικό το σώμα σου.
Όταν ξεκινάς με ένα σύγχρονο σώμα, δεν βοηθούν οι ίδιες τεχνικές. Πρέπει να προστεθεί και κάτι άλλο. Τη χάθα γιόγκα μπορείς να τη χρησιμοποιήσεις και να σε ωφελήσει όταν το σώμα βρίσκεται σε πολύ φυσική κατάσταση, μια πολύ φυσική, πάρα πολύ αθώα κατάσταση... όπως του παιδιού. Τότε οι τεχνικές αυτές είναι θαυματουργές. Δεν έχουμε όμως τώρα ένα τέτοιο αθώο σώμα΄ έχουμε ένα πολύ περίπλοκο σώμα. Δεν είναι φυσικό. Οι αλλαγές τού περιβάλλοντος έχουν συμβάλει πολύ στην αλλαγή τού σώματός μας΄ το ίδιο και η ιατρική. Το όλο χημικό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε είναι διαφορετικό΄ ακόμη κι ο αέρας είναι διαφορετικός.
Έχεις ένα πολύ αφύσικο σώμα. Είναι αφύσικο, όχι μόνο επειδή το έχει διαμορφώσει ο εξωτερικός κόσμος, αλλά και εξαιτίας υπερβολικής νοητικής καταπίεσης στο εσωτερικό του. Υπάρχουν πολύ περίπλοκα καταπιεσμένα πράγματα μέσα στο σώμα σου και αν δεν εκτονωθούν αυτά τα καταπιεσμένα πράγματα, η χάθα γιόγκα δεν θα βοηθήσει… ή μπορεί να βοηθήσει μόνο μέχρις ενός σημείου.
Διάβασε το έργο του Γερμανού ψυχολόγου Βίλχελμ Ράιχ. Ήταν μαθητής τού Φρόυντ. Δούλεψε συνεχώς επί σαράντα χρόνια πάνω στα καταπιεσμένα πράγματα τού σώματος, όχι του νου. Για παράδειγμα, έλεγε ότι, αν έχεις καταπιέσει το θυμό, τότε το σαγόνι σου θα είναι διαφορετικό, δεν θα είναι φυσικό. Θα έχεις διαφορετικό σαγόνι΄ τα δόντια σου θα είναι διαφορετικά.
Η βία είναι συγκεντρωμένη στα δόντια και στα δάχτυλα των χεριών. Όταν θυμώνει ένα ζώο και έχει άγρια διάθεση, όλη του η ενέργεια πηγαίνει στα δόντια και στα νύχια του. Αποτελούν τα όπλα του. Το ίδιο πράγμα συμβαίνει και με τον άνθρωπο. Αν νιώθεις θυμωμένος και δεν το εκφράσεις αυτό, η ενέργεια δεν φεύγει από τα δόντια και τα νύχια. Δεν υπάρχει κάποιος μηχανισμός για να γυρίσει πίσω΄ είναι μια διαδικασία μονόδρομος. Όταν θυμώνει ένας σκύλος, το εκφράζει, αλλά όταν θυμώνει ένας άνθρωπος, ίσως να μην το εκφράσει. Η ενέργεια που έχει πάει στα δόντια και τα νύχια δεν μπορεί να επιστρέψει εκεί από όπου ήρθε΄ οι χημικές ουσίες που αποδεσμεύτηκαν μέσα στο αίμα δεν μπορούν να επιστρέψουν. Παραμένουν εκεί που πήγαν και αρχίζει να συσσωρεύεται η ένταση στα συγκεκριμένα εκείνα σημεία τού σώματος. Το πρώτο πράγμα λοιπόν που πρέπει να γίνει είναι ότι πρέπει να εκτονωθούν αυτά τα συσσωρευμένα στο σώμα στοιχεία.
Η χάθα γιόγκα δεν το παίρνει υπόψη της αυτό, γιατί σε παλιότερους καιρούς δεν επικρατούσε ο καταπιεστικός νους και η καταπιεστική στάση, ιδιαίτερα στην Ινδία. Εκείνη την εποχή η Ινδία ήταν μια από τις λιγότερο καταπιεστικές χώρες. Τώρα δεν είναι έτσι. Και στη Δύση, ο χριστιανισμός έχει προκαλέσει τόση πολλή καταπίεση που οι πάντες είναι ανάπηροι μέσα τους. Αυτά τα καταπιεσμένα πράγματα τού σώματος πρέπει πρώτα να εκτονωθούν.
Διαφορετικά, ξεκινάς με ένα σώμα που δεν είναι εντάξει, δεν είναι φυσικό, και μπορεί τούτο να δημιουργήσει πολλά περιττά προβλήματα. Γι΄αυτό και πρέπει να εισάγουμε τώρα κάτι που είναι εντελώς άγνωστο στη χάθα γιόγκα: το σώμα πρέπει πρώτα να περάσει μέσα από κάθαρση. Για να επιφέρουμε την κάθαρση αυτή, θα είναι αναγκαία μια τελείως καινούργια επιστήμη, γιατί η καταπίεση αυτή είναι κάτι το καινούργιο.
Για παράδειγμα, αν έχεις καταπιέσει πολύ το σεξ, τότε δεν μπορεί να πάει προς τα πάνω η κουνταλίνι. Είναι μπλοκαρισμένη. Η όλη δομή μέσω της οποίας μπορεί να πάει προς τα πάνω η κουνταλίνι είναι μπλοκαρισμένη, την έχει κλείσει η καταπιεσμένη σεξουαλική ενέργεια. ΄Η, αν έχεις επιδοθεί υπερβολικά στο σεξ, τότε δεν σου έχει απομείνει καθόλου ενέργεια που θα πάει προς τα πάνω. Αυτά είναι τα δυο προβλήματα: είτε έχεις καταπιεσμένο νου και η ενέργεια έχει μπλοκαριστεί, είτε έχεις επιδοθεί υπερβολικά κι έτσι δεν έχει απομείνει ενέργεια να κινηθεί μέσα σου. Δεν βρίσκεσαι σε φυσική κατάσταση, η ενέργειά σου δεν είναι ισορροπημένη. Δεν υπάρχει φυσική ροή και προέρχεται αυτό είτε από καταπίεση είτε από υπερβολική συμμετοχή. Με την ενέργεια ισορροπημένη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολύ εύκολα η χάθα γιόγκα, διαφορετικά όμως δημιουργεί προβλήματα.
Ένα άλλο πράγμα είναι ότι αυτές οι τεχνικές τής χάθα γιόγκα αναπτύχθηκαν προκειμένου να χρησιμοποιούνται μέσα σε μοναστήρια. Είναι μοναστικές τεχνικές που προορίζονται για ανθρώπους οι οποίοι ασχολούνται ολοκληρωτικά μαζί τους όλο το εικοσιτετράωρο, χωρίς να κάνουν τίποτε άλλο. Ακόμη κι έτσι, πρέπει να δουλέψεις με αυτές επί ένα πολύ μεγάλο διάστημα, χρόνια ολόκληρα. Αν διδάξεις τη χάθα γιόγκα σε κάποιον άνθρωπο που δεν ασχολείται ολοκληρωτικά με κείνη, που έρχεται μόνο μια-δυο φορές να κάνει χάθα γιόγκα - ή ακόμη και μια ώρα την ημέρα, αλλά που δεν ασχολείται όλο το εικοσιτετράωρο, μέσα σε ένα πολύ διαφορετικό κόσμο, κάτι που είναι ακριβώς το αντίθετο - δεν πρόκειται να βοηθήσει ιδιαίτερα. Ό,τι έχεις κερδίσει το χάνεις κάθε μέρα. Η ίδια η μέθοδος είναι μοναστική μέθοδος. Τώρα πρέπει να αναπτύξουμε μεθόδους τέτοιες, μη μοναστικές μεθόδους, που δεν θα τις καταργούν οι λοιπές δραστηριότητες τής ζωής σου.
Είναι ένα πρόβλημα αυτό, είναι ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα για όσους ενδιαφέρονται για την γιόγκα. Στην Ινδία, οι άνθρωποι απλώς ακολουθούν τον παραδοσιακό τους τρόπο. Έχουν την παράδοση, έτσι λοιπόν την ακολουθούν, χωρίς να σκέφτονται αν πρέπει να αλλάξει κάτι ή αν πρέπει να προστεθεί κάτι καινούργιο. Όλος ο κόσμος έχει τώρα γίνει τόσο πολύ διαφορετικός που οι τεχνικές τής χάθα γιόγκα είναι δίχως νόημα από πολλές απόψεις, αλλά συνεχίζουν να τις διδάσκουν, διότι έχουν γίνει παραδοσιακές.
Η Ινδία έχει εφεύρει πολλά πράγματα. Αλλά μετά από μια ορισμένη περίοδο σταμάτησαν οι ανακαλύψεις. Συμβαίνει πάρα πολλές φορές αυτό. Το ίδιο πράγμα συμβαίνει τώρα στη Δύση, ιδιαίτερα στην Αμερική.
Στην Αμερική, η τεχνολογία έχει αναπτυχθεί τώρα τόσο πολύ που μπορεί να αλλάξει τα πάντα. Επειδή όμως οι αλλαγές συμβαίνουν τόσο γρήγορα, οι άνθρωποι αρχίζουν να είναι τώρα κατά τής τεχνολογίας. Όποτε φτάνει κάποιο πράγμα στην κορύφωσή του, γίνεται απειλητικό για πολλές από τις παραδοσιακές αξίες και αναπτύσσεται μέσα στην ίδια κοινωνία μια διαλεκτική διαδικασία. Πολλοί άνθρωποι αρχίζουν να αντιτίθενται στη συνεχιζόμενη πρόοδο. Στην Αμερική, η νέα γενιά στρέφεται όλο και πιο πολύ κατά τής τεχνολογίας. Αν συνεχιστεί αυτή η αντίθεση, όπως είναι επόμενο να συμβεί, θα σταματήσει η τεχνολογική πρόοδος και δεν θα γίνουν άλλες τεχνολογικές ανακαλύψεις. Τότε ο νους θα γίνει στατικός.
Το ίδιο πράγμα συνέβη στην Ινδία με τη γιόγκα. Η Ινδία ανέπτυξε μια πολύ λεπτή τεχνολογία για την εσωτερική ανάπτυξη. Επρόκειτο για μια εσωτερική επιστήμη. Όταν η ανάπτυξή της έφτασε στην κορύφωσή της, αποτέλεσε κίνδυνο για τα πάντα, γιατί αν όλος ο νους μιας χώρας συγκεντρωθεί στη γιόγκα, κάθε τι άλλο είναι επόμενο να υποφέρει.
Η Ινδία έφτασε σε μια κορυφή αφθονίας. Έπειτα έγινε φτωχή. Ήταν λογική η κατάληξη, διότι, αν υπάρχει υπερβολική ενασχόληση με τον εσωτερικό κόσμο, είναι επόμενο να γίνεις φτωχός. Δεν σε απασχολεί η εξωτερική πρόοδος, χάνεται όλη η ισορροπία. Γίνεσαι εσωστρεφής. Κι όταν γίνει εσωστρεφής όλη η κοινωνία, οι εξωτερικές συνθήκες αρχίζουν να χειροτερεύουν. Λόγω αυτής της εσωστρέφειας, σταμάτησε όλη η πρόοδος τής χώρας. Τελικά, οι άνθρωποι άρχισαν τότε να αντιτίθενται σε εκείνη την υπερ-ενασχόληση με την εσωτερικότητα.
Από την εποχή τού Βούδα και μετά, η Ινδία δεν ανακάλυψε τίποτε καινούργιο από την άποψη τής εσωτερικής ανάπτυξης. Τίποτε δεν είναι καινούργιο από τότε και μετά΄ γινόταν απλώς μια επανάληψη. Και όταν πρόκειται να φέρεις αυτά τα ίδια πράγματα στη Δύση, είναι μεγάλο το χάσμα - τεράστιο το χάσμα.
Oso, The Eternal Quest, Ομιλία #4
Για να συνεχίσεις την ανάγνωση στα αγγλικά, κάνε κλικ εδώ
