Οι πέντε όρκοι για αχίμσα, σάτυα, ατσαούρυα, μπραχματσάρυα και απαρίγκρα, αποτελούν την ίδια τη βάση, το θεμέλιο [της γιόγκα]. Πρέπει να τους κατανοήσεις όσο πιο βαθιά γίνεται, γιατί υπάρχει η πιθανότητα να προχωρήσεις χωρίς να πληροίς τα πέντε αυτά βήματα, τα οποία αποτελούν το πρώτο στάδιο τού γιαμ [της εσωτερικής πειθαρχίας, κατεύθυνσης, επικέντρωσης].

Μπορείς να βρεις σε όλο τον κόσμο γιόγκι και φακίρηδες που προχώρησαν χωρίς να πληρούν αυτά τα πέντε βήματα του πρώτου σταδίου. Γίνονται τότε ισχυροί, αλλά η δύναμή τους είναι βίαιη. Είναι τότε πάρα πολύ ισχυροί, αλλά η δύναμή τους δεν είναι πνευματική. Γίνονται ένα είδος ταχυδακτυλουργών μαύρης μαγείας΄ μπορούν να βλάψουν τους άλλους. Η δύναμη είναι επικίνδυνη΄ μπορεί να βοηθήσει, μπορεί να βλάψει. Δεν είναι επικίνδυνη μόνο για τους άλλους, είναι επικίνδυνη και για τον ίδιο τον άνθρωπο. Μπορεί να σε καταστρέψει΄ μπορεί να σου δώσει μια νέα γέννηση. Εξαρτάται. Οι πέντε αυτοί όρκοι αποτελούν απλώς την εγγύηση ότι δεν πρέπει να κάνεις κακή χρήση της δύναμης που προβάλει μέσα από την μαθητεία.

Μπορείς να δεις ΄γιόγκι΄ που επιδεικνύουν τη δύναμή τους. Είναι αδύνατο αυτό στον γιόγκι, γιατί αν έχει πραγματικά εκπληρώσει ο γιόγκι αυτούς τους πέντε όρκους, δεν θα είναι πια επιδειξίας΄ δεν μπορεί να επιδεικνύει. Δεν μπορεί πια να προσπαθεί να παίξει με θαύματα΄ δεν του είναι δυνατό αυτό. Συμβαίνουν θαύματα γύρω του, αλλά δεν τα κάνει ο ίδιος.

Αυτοί οι πέντε όρκοι σκοτώνουν εντελώς το εγώ σου. Είτε το εγώ θα υπάρχει είτε αυτοί οι πέντε όρκοι θα εκπληρωθούν. Δεν είναι δυνατό να υπάρχουν και τα δυο. Πριν μπεις στον κόσμο της δύναμης -και η γιόγκα είναι κόσμος της δύναμης, άπειρης δύναμης- είναι πάρα πολύ απαραιτήτως αναγκαίο να αφήσεις το εγώ έξω από τον ναό. Αν είναι μαζί σου το εγώ, υπάρχει κάθε πιθανότητα να κάνεις κακή χρήση της δύναμης. Τότε γίνεται μάταιη η όλη προσπάθεια, γίνεται κοροϊδία, είναι πράγματι γελοία.

Αυτοί οι πέντε όρκοι είναι για να σε εξαγνίσουν, για να σε κάνουν αγωγό της δύναμης, ώστε να κατέλθει, και για να αποτελέσει η δύναμη ωφέλιμη επιρροή, ευλογία για τους άλλους. Αποτελούν βασική προϋπόθεση. Κανείς δεν πρέπει να τους προσπεράσει. Μπορείς να τους προσπεράσεις΄ είναι μάλιστα πιο εύκολο να τους προσπεράσεις παρά να περάσεις από μέσα τους, γιατί είναι δύσκολοι. Τότε όμως το κτίριό σου δεν θα έχει θεμέλια. Θα πέσει πολύ σύντομα, θα καταρρεύσει πολύ σύντομα. Μπορεί να σκοτώσει τους γείτονές σου΄ μπορεί να σκοτώσει εσένα τον ίδιο. Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να καταλάβεις.

Χρειάζεται να καταλάβουμε τη λέξη γιαμ. Σημαίνει τον θεό του θανάτου΄ σημαίνει επίσης την εσωτερική πειθαρχία. Ποια μπορεί να είναι όμως η αναγκαία σύνδεση μεταξύ θανάτου και εσωτερικής πειθαρχίας; Δεν φαίνεται να υπάρχει καμιά, υπάρχει όμως.

Πάνω στη γη έχουν υπάρξει έως τώρα δυο είδη πολιτισμού -μονομερή και τα δύο, χωρίς ισορροπία και τα δύο. Δεν έχει γίνει ακόμη δυνατό να αναπτύξουμε έναν πολιτισμό που να είναι ολικός, πλήρης και ιερός. Στη Δύση αυτή τη στιγμή δίνουν πλήρη ελευθερία στο σεξ΄ ίσως όμως να μην το έχεις προσέξει: καταπιέζουν το θάνατο. Στην Ανατολή, έχουν καταπιέσει το σεξ, αλλά μιλούν ελεύθερα για το θάνατο. Ακριβώς σαν την σεξουαλική, χυδαία πορνογραφική φιλολογία, στην Ανατολή υπάρχει ένα διαφορετικό είδος πορνογραφίας. Την ονομάζω πορνογραφία του θανάτου... Το ίδιο χυδαία και νοσηρή με την πορνογραφία της Δύσης γύρω από το σεξ.

Γιατί όμως; Πάντα συμβαίνει αυτό: όποτε καταπιέζει το σεξ μια κοινωνία, εκφράζει το θάνατο΄ όποτε καταπιέζει το θάνατο μια κοινωνία, γίνεται εκφραστική ως προς το σεξ. Επειδή ο θάνατος και το σεξ είναι τα δυο άκρα αντίθετα της ζωής. Το σεξ σημαίνει ζωή, διότι η ζωή γεννιέται μέσα από αυτό. Η ζωή είναι ένα σεξουαλικό φαινόμενο και ο θάνατος είναι το τέλος της.

Αν τα σκεφτείς και τα δυο μαζί, φαίνεται να υπάρχει μια αντίφαση΄ δεν μπορείς να συμφιλιώσεις το σεξ με το θάνατο. Πώς να τα συμφιλιώσεις; Είναι πιο εύκολο να ξεχνάς το ένα και να θυμάσαι το άλλο. Αν τα θυμάσαι και τα δυο, θα είναι πολύ δύσκολο να καταφέρει να δει ο νους σου πώς συνυπάρχουν μαζί... Και πράγματι συνυπάρχουν΄ είναι συναφή. Δεν είναι στη πραγματικότητα δυο πράγματα, είναι η ίδια ενέργεια σε δυο καταστάσεις: ενεργή και ανενεργή, γιν και γιανγκ.

O άνθρωπος που έχει επίγνωση συνειδητοποιεί αμέσως ότι ο θάνατος και το σεξ αποτελούν μια και μόνο ενέργεια, και ο ολικός πολιτισμός, ο πλήρης πολιτισμός, θα τα αποδέχεται και τα δύο. Δεν θα είναι μονομερής΄ δεν θα κινείται προς το ένα άκρο και θα αποφεύγει το άλλο. Κάθε στιγμή είσαι και ζωή και θάνατος. Αν το καταλάβεις αυτό, υπερβαίνεις τη δυϊκότητα. Η όλη προσπάθεια της γιόγκα είναι πώς θα υπερβείς.

Το γιαμ έχει νόημα, διότι, όταν αποκτά επίγνωση του θανάτου ένας άνθρωπος, τότε μόνο είναι δυνατό να υπάρξει ζωή αυτοπειθαρχίας. Αν έχεις επίγνωση μόνο του σεξ, της ζωής, και αποφεύγεις ως τώρα το θάνατο -αν του ξεφεύγεις, αν κλείνεις τα μάτια σου απέναντί του, αν τον κρατάς πάντα στο πίσω μέρος, αν τον ρίχνεις στο ασυνείδητο- τότε δεν θα δημιουργήσεις μια ζωή με αυτοπειθαρχία. Για ποιο λόγο; Τότε θα ρίχνεσαι συνεχώς στις απολαύσεις στη ζωή σου -θα τρως, θα πίνεις, θα διασκεδάζεις. Δεν έχει κάτι το κακό αυτό, αλλά από μόνο του δεν αποτελεί την όλη εικόνα. Αποτελεί ένα μέρος μόνο και όταν θεωρείς ότι το μέρος είναι το όλον, τότε χάνεις΄ χάνεις εξαιρετικά.

Υπάρχουν τα ζώα, χωρίς καμιά επίγνωση του θανάτου: γι΄αυτό και δεν υπάρχει καμιά δυνατότητα να διδάξει ο Παταντζάλι τα ζώα. Καμιά δυνατότητα, διότι κανένα ζώο δεν είναι έτοιμο για αυτοπειθαρχία. Θα ρωτήσει το ζώο, ΄΄Για ποιο λόγο;΄΄ Υπάρχει μόνον η ζωή, δεν υπάρχει ο θάνατος, αφού το ζώο δεν έχει επίγνωση πως πρόκειται να πεθάνει. Αν αποκτήσεις επίγνωση του γεγονότος πως θα πεθάνεις, αρχίζεις τότε αμέσως να ξανασκέφτεσαι τη ζωή. Θέλεις τότε να απορροφήσει η ζωή το θάνατο.

Όταν η ζωή απορροφά τον θάνατο, γεννιέται το γιαμ: μια ζωή με πειθαρχία. Ζεις τότε, αλλά ζεις πάντοτε με την υπενθύμιση του θανάτου. Κινείσαι, αλλά ξέρεις πάντα ότι κινείσαι προς τον θάνατο. Απολαμβάνεις, αλλά ξέρεις πάντα ότι δεν πρόκειται να διαρκέσει για πάντα αυτό. Ο θάνατος γίνεται σκιά σου, μέρος της ύπαρξής σου, μέρος της οπτικής σου. Έχεις απορροφήσει το θάνατο΄ τώρα είναι δυνατό να υπάρξει η αυτοπειθαρχία. Τώρα θα σκέφτεσαι, ΄΄Πώς να ζήσω;΄΄ γιατί τώρα ο στόχος δεν είναι η ζωή: ο θάνατος είναι κι εκείνος μέρος της. Πώς να ζήσεις, έτσι ώστε να μπορείς να ζεις, αλλά και να πεθάνεις όμορφα; Πώς να ζεις, έτσι ώστε όχι μόνο να γίνει η ζωή ένα κρεσέντο ευδαιμονίας, αλλά και ο θάνατος να γίνει το ανώτατο πράγμα; Γιατί ο θάνατος είναι η κορύφωση της ζωής.

Να ζεις με τρόπο τέτοιο που να γίνεις ικανός να ζεις ολικά και να γίνεις ικανός να πεθάνεις ολικά. Αυτό είναι το όλο νόημα της αυτοπειθαρχίας. Η αυτοπειθαρχία δεν αποτελεί καταπίεση΄ σημαίνει ότι ζεις μια ζωή με κατεύθυνση, μια ζωή με την αίσθηση της κατεύθυνσης. Σημαίνει ότι ζεις τη ζωή σε πλήρη εγρήγορση και με πλήρη επίγνωση του θανάτου. Τότε το ποτάμι της ζωής σου έχει και τις δυο όχθες. Τη ζωή και το θάνατο, και το ποτάμι της συνειδητότητας κυλάει ανάμεσά τους. Όποιος προσπαθεί να ζει τη ζωή αρνούμενος στο θάνατο το μερίδιό του προσπαθεί να προχωρεί παράλληλα με τη μια μόνο όχθη΄ το ποτάμι της συνειδητότητάς του δεν μπορεί να είναι πλήρες. Θα του λείπει κάτι΄ θα του λείπει κάτι πολύ όμορφο. Η ζωή θα είναι επιφανειακή΄ δεν θα έχει κανένα βάθος. Χωρίς το θάνατο, δεν υπάρχει κανένα βάθος.

Η ζωή του γιαμ είναι ζωή με ισορροπία.

Αυτοί οι πέντε όρκοι του Παταντζάλι υπάρχουν για να σου δώσουν ισορροπία. Μπορεί όμως να τους παρανοήσεις και μπορεί να δημιουργήσεις και πάλι μια μη ισορροπημένη ζωή.

Η γιόγκα δεν εναντιώνεται στις απολαύσεις΄ η γιόγκα είναι υπέρ της ισορροπίας. Η γιόγκα λέει, ΄΄Να είσαι ζωντανός, αλλά να είσαι και έτοιμος να πεθάνεις πάντα.΄΄ Δείχνει αντιφατικό αυτό. Η γιόγκα λέει, ΄΄Απολάμβανε. Αλλά να θυμάσαι, δεν είναι εδώ το σπίτι σου. Πρόκειται για μια διανυκτέρευση.΄΄ Δεν υπάρχει κάτι το κακό: ακόμη κι αν απολαμβάνεις μέσα σε μια νταραμσάλα και έχει πανσέληνο, δεν υπάρχει κάτι το κακό. Απόλαυσέ το, αλλά μη θεωρείς τη νταραμσάλα σπίτι σου, γιατί αύριο θα φύγουμε. Θα είμαστε ευγνώμονες γι΄αυτή τη διανυκτέρευση, θα είμαστε ευγνώμονες -καλή ήταν όσο κράτησε- μην ζητάς όμως να κρατήσει για πάντα. Αν ζητάς να κρατήσει για πάντα, πρόκειται για το ένα άκρο΄ κι αν δεν απολαμβάνεις καθόλου, επειδή δεν θα κρατήσει για πάντα, πρόκειται για το άλλο άκρο. Και με τους δυο τρόπους παραμένεις μισός.

Αν προσπαθήσεις να με καταλάβεις. . . Αυτή είναι όλη μου η προσπάθεια: να σε κάνω πλήρη και ολικό, έτσι ώστε να απορροφηθούν όλες οι αντιφάσεις και να προβάλει η αρμονία. Δεν θέλω να γίνεις μονότονος. Η ζωή με τη συνηθισμένη γιόγκα είναι κι αυτή μονότονη, βαρετή. Η ζωή που περιέχει όλες τις αντιφάσεις μέσα της, που περιέχει πολλές νότες, αλλά που όλες αυτές οι νότες διατηρούν μια αρμονία, εκείνη η ζωή είναι πλούσια ζωή. Κι αν έχεις εκείνη την πλούσια ζωή, αυτό είναι κατ΄εμένα η γιόγκα.

Αυτοί οι πέντε όρκοι δεν υπάρχουν για να σε αποκόψουν από τη ζωή, υπάρχουν για να σε ενώσουν. Πρέπει να θυμάσαι την έμφαση αυτή, γιατί πολλοί άνθρωποι έχουν χρησιμοποιήσει αυτούς τους πέντε όρκους για να αποκοπούν από τη ζωή. Δεν προορίζονται για τούτο΄ προορίζονται ακριβώς για το αντίθετο.

Osho, Yoga: A New Direction, Ομιλία #7

Για να συνεχίσεις την ανάγνωση στα αγγικά, κάνε κλικ εδώ 

Copyright © 2014 OSHO International Foundation