Αισθάνομαι ότι μετακινούμαι από τον θυμό στη λύπη. Δεν ξέρω αν πρέπει να προσπαθήσω να βγάλω προς τα έξω το θυμό ή να τον αφήσω να εκραγεί μέσα μου.

Ο θυμός και η λύπη είναι και τα δυο το ίδιο. Η λύπη είναι παθητικός θυμός και ο θυμός είναι ενεργός λύπη. Επειδή η λύπη έρχεται εύκολα, ο θυμός φαίνεται να είναι δύσκολος, γιατί είσαι πάρα πολύ συντονισμένος με το παθητικό.

Είναι δύσκολο για τον λυπημένο άνθρωπο να θυμώνει. Αν μπορείς να θυμώσεις έναν λυπημένο άνθρωπο, η λύπη του θα εξαφανιστεί αμέσως. Θα του είναι πολύ δύσκολο τού θυμωμένου ανθρώπου να είναι λυπημένος. Αν μπορείς να τον κάνεις να λυπηθεί, ο θυμός του θα εξαφανιστεί αμέσως.

Σε όλα μας τα συναισθήματα συνεχίζουν να υπάρχουν τα βασικά άκρα αντίθετα΄ άντρα και γυναίκας, γιν και γιανγκ, αρσενικού και θηλυκού. Αν είσαι λοιπόν συντονισμένος με τη λύπη, είναι δύσκολο να αλλάξεις και να είσαι θυμωμένος, θα ήθελα όμως να αλλάξεις. Αν το αφήσεις να εκραγεί μέσα σου δεν πρόκειται να σε βοηθήσει πολύ αυτό, γιατί έτσι αναζητάς και πάλι έναν τρόπο για να είσαι παθητικός. Όχι. Βγάλε τον έξω, έκφρασέ τον. Ακόμη κι αν σου φαίνεται ανοησία, ακόμη κι έτσι. Γίνε καραγκιόζης στα ίδια σου τα μάτια, πάντως όμως βγάλε τον προς τα έξω.

Αν μπορείς να επιπλέεις μεταξύ θυμού και λύπης, γίνονται και τα δυο παρόμοια εύκολα. Θα έχεις μιαν υπέρβαση και θα μπορείς τότε να παρατηρείς. Μπορείς να σταθείς πίσω από την οθόνη και να παρατηρείς τα παιγνίδια αυτά κι έπειτα μπορείς να προχωρήσεις πέρα και από τα δύο. Πρώτα όμως πρέπει να κινείσαι με ευκολία ανάμεσά τους΄ διαφορετικά έχεις την τάση να είσαι λυπημένος και όταν είναι κανείς βαρύς, είναι δύσκολη η υπέρβαση.

Να θυμάσαι, όταν δυο μορφές ενέργειας, αντίθετες μορφές, είναι ακριβώς το ίδιο, πενήντα-πενήντα, τότε είναι πολύ εύκολο να βγεις από αυτές, γιατί πολεμούν και ακυρώνουν η μια την άλλη και δεν σε εξουσιάζει καμιά. Η λύπη σου και ο θυμός σου είναι πενήντα-πενήντα, ίσες μορφές ενέργειας, κι έτσι ακυρώνουν η μία την άλλη. Έχεις ξαφνικά ελευθερία και μπορείς να γλιστρήσεις και να βγεις έξω. Αν όμως η λύπη είναι εβδομήντα τοις εκατό και ο θυμός τριάντα τοις εκατό, τότε είναι πολύ δύσκολο. Τριάντα τοις εκατό θυμός ενάντια σε εβδομήντα τοις εκατό λύπη σημαίνει ότι σαράντα τοις εκατό λύπη θα παραμείνει εκεί και δεν θα είναι δυνατό΄ δεν θα έχεις την ικανότητα να γλιστρήσεις και να βγεις εύκολα έξω από αυτήν. Αυτό το σαράντα τοις εκατό θα κρέμεται τριγύρω σου.

Είναι λοιπόν αυτός ένας από τους βασικούς νόμους των εσωτερικών μορφών ενέργειας: να αφήνεις πάντοτε τα άκρα αντίθετα να έρθουν σε ίση υπόσταση και τότε θα μπορείς να γλιστρήσεις και να βγεις έξω από αυτά. Είναι σαν να παλεύουν δυο άνθρωποι κι εσύ να μπορείς να ξεφύγεις. Είναι τόσο απορροφημένοι με τον εαυτό τους που δεν χρειάζεται να ανησυχείς ο ίδιος και μπορείς να ξεφύγεις. Μην φέρνεις τον νου εδώ. Κάνε το σαν άσκηση.

Mπορείς να το κάνεις καθημερινή άσκηση΄ δεν χρειάζεται να περιμένεις πότε θα έρθει. Πρέπει να θυμώνεις κάθε μέρα΄ έτσι θα είναι πιο εύκολο. Πήδα λοιπόν, τρέχε, φώναζε και φέρε τον θυμό. Όταν θα μπορείς να τον φέρνεις χωρίς κανένα λόγο, θα είσαι πολύ ευχαριστημένος, γιατί τώρα έχεις ελευθερία. Αλλιώς, ακόμη και τον θυμό τον κατευθύνουν οι περιστάσεις. Δεν είσαι εσύ ο κύριός του. Αν δεν μπορείς να τον φέρεις, πώς μπορείς να τον αφήσεις;

Ο Γκουρτζίεφ δίδασκε τους μαθητες του να μην ξεκινούν ποτέ με την εγκατάλειψη κάποιου πράγματος. Ξεκίνα πρώτα φέρνοντάς το εδώ, γιατί μόνο ο άνθρωπος που μπορεί να δημιουργεί θυμό κατά βούληση μπορεί να γίνει ικανός να τον αφήσει κατά βούληση΄ είναι απλή αριθμητική. Ο Γκουρτζίεφ λοιπόν έλεγε στους μαθητές του να μάθουν πρώτα πώς να θυμώνουν. Καθόντουσαν όλοι και ξαφνικά έλεγε εκείνος, ΄΄Νούμερο ένα, σήκω πάνω και θύμωσε!΄΄ Φαίνεται τόσο παράλογο αυτό.

Αν μπορείς όμως να τον φέρνεις... Και είναι διαθέσιμος πάντα, ακριβώς στη γωνία, χρειάζεται απλώς να τον τραβήξεις μέσα. Έρχεται εύκολα, όταν προσφέρει την δικαιολογία ο οποιοσδήποτε. Σε προσβάλλει κάποιος και είναι εκεί. Γιατί λοιπόν να περιμένεις την προσβολή; Γιατί να σε εξουσιάζει ο άλλος; Γιατί να μην μπορείς να τον φέρεις ο ίδιος; Φέρε τον ο ίδιος!

Στην αρχή φαίνεται κάπως αδέξιο πράγμα, παράξενο, απίστευτο, γιατί πάντοτε πίστευες την θεωρία ότι πρόκειται για τον άλλο, του οποίου η προσβολή δημιούργησε μέσα σου θυμό. Δεν είναι αλήθεια. Ο θυμός υπήρχε πάντοτε εκεί΄ κάποιος έδωσε απλώς την δικαιολογία για να βγει στην επιφάνεια. Μπορείς να δώσεις εσύ στον εαυτό σου την δικαιολογία. Φαντάσου κάποια κατάσταση στην οποία θα είχες θυμώσει και θύμωσε. Μίλα στον τοίχο και λέγε διάφορα πράγματα και σύντομα θα αρχίσει να σου μιλάει ο τοίχος. Γίνε τελείως τρελός. Πρέπει να φέρεις τον θυμό και τη λύπη σε παρόμοια θέση, όπου θα είναι σε ακριβή αναλογία το ένα προς το άλλο. Θα ακυρώσουν το ένα το άλλο και εσύ μπορείς να γλιστρήσεις και να φύγεις.

Ο Γκουρτζίεφ το ονόμαζε αυτό τον ΄Τρόπο τού πονηρού ανθρώπου,΄ να φέρνεις τις εσωτερικές μορφές ενέργειας σε τέτοια σύγκρουση μεταξύ τους ώστε να ασχολούνται πώς θα ακυρώσουν η μια την άλλη κι εσύ να έχεις την ευκαιρία να δραπετεύσεις. Δοκίμασέ το, μμ;