Αισθάνομαι μόνος, πράγμα που είναι καλό, αλλά είμαι μπερδεμένος. Δεν ξέρω τι συμβαίνει. Τα πράγματα αλλάζουν μέσα μου κι έτσι μερικές φορές νιώθω τρομαγμένος, μερικές φορές έχω την αίσθηση πως επιπλέω.

Είναι φυσικό. Όποτε νιώθεις τρομαγμένος, χαλάρωσε. Αποδέξου το γεγονός ότι βρίσκεται εκεί ο φόβος, αλλά μην κάνεις τίποτε σχετικά με αυτόν. Αγνόησέ τον΄ μην του δίνεις καθόλου προσοχή. Παρατήρησε το σώμα. Δεν πρέπει να υπάρχει καμιά ένταση εκεί. Αν δεν υπάρχει ένταση στο σώμα, ο φόβος εξαφανίζεται αυτόματα. Ο φόβος δημιουργεί μια ορισμένη κατάσταση έντασης στο σώμα, για να μείνει ριζωμένος μέσα του. Αν είναι χαλαρό το σώμα, είναι επόμενο να εξαφανιστεί ο φόβος. Ο χαλαρωμένος άνθρωπος δεν μπορεί να είναι τρομαγμένος. Δεν μπορείς να τρομάξεις τον χαλαρωμένο άνθρωπο. Ακόμη κι αν έρθει ο φόβος, θα έρθει σαν ένα κύμα ... δεν θα απλώσει ρίζες.

Ο φόβος που έρχεται και φεύγει σαν τα κύματα κι εσύ παραμένεις ανέγγιχτος από εκείνον είναι όμορφο πράγμα. Όταν ριζώνει μέσα σου κι αρχίζει να μεγαλώνει μέσα σου, τότε γίνεται ένας όγκος, καρκίνωμα. Τότε παραλύει τον εσωτερικό σου οργανισμό.

Όποτε λοιπόν νιώθεις τρομαγμένος, το ένα πράγμα που πρέπει να κοιτάξεις είναι πως δεν πρέπει να είναι τεντωμένο το σώμα. Ξάπλωσε στο πάτωμα και χαλάρωσε - η χαλάρωση είναι το αντίδοτο του φόβου - κι ο φόβος θα έρχεται και θα φεύγει. Εσύ απλώς παρατήρησε.

Η παρατήρηση δεν πρέπει να γίνεται με ενδιαφέρον΄ αδιάφορα. Αποδέχεσαι απλώς πως είναι εντάξει. Η ημέρα έχει πολλή ζέστη΄ τι μπορείς να κάνεις; Το σώμα ιδρώνει... πρέπει να το περάσεις αυτό. Πλησιάζει το βράδυ και θα φυσήξει δροσερός αέρας... Παρατήρησέ το λοιπόν και μείνε χαλαρός.

Μόλις μάθεις το τρικ, και θα το μάθεις γρήγορα - πως εάν είσαι χαλαρός, ο φόβος δεν μπορεί να προσκολληθεί σε σένα, πως έρχεται και φεύγει και σε αφήνει ασημάδευτο - τότε έχεις το κλειδί. Και θα συμβεί. Θα συμβεί, επειδή όσο πιο πολύ αλλάζουμε, τόσο πιο πολύς φόβος θα έρχεται.

Κάθε αλλαγή δημιουργεί φόβο, επειδή κάθε αλλαγή σε βάζει μέσα στο άγνωστο, μέσα σε έναν παράξενο κόσμο. Αν δεν αλλάζει τίποτα και αν μένουν τα πάντα στατικά, δεν θα νιώθεις ποτέ κανένα φόβο. Αυτό σημαίνει ότι, αν είναι τα πάντα νεκρά, τότε δεν θα φοβάσαι.

Για παράδειγμα, είσαι καθιστός και βρίσκεται εκεί ένας βράχος. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα: θα κοιτάξεις τον βράχο και τα πάντα είναι εντάξει. Ξαφνικά ο βράχος αρχίζει να περπατάει΄ τρομάζεις. Ζωντάνια! Η κίνηση δημιουργεί φόβο΄ και αν τα πάντα είναι ακίνητα, δεν υπάρχει κανείς φόβος.

Γι΄αυτό ακριβώς και οι άνθρωποι, φοβούμενοι να μπουν σε καταστάσεις που προκαλούν φόβο, κανονίζουν να έχουν μια ζωή χωρίς αλλαγές. Τα πάντα παραμένουν τα ίδια και ο άνθρωπος ακολουθεί μια νεκρή ρουτίνα, ξεχνώντας εντελώς ότι η ζωή αποτελεί μια ροή. Παραμένει εκείνος πάνω σε ένα νησί δικής του κατασκευής στο οποίο δεν αλλάζει τίποτα. Το ίδιο δωμάτιο, οι ίδιες φωτογραφίες, τα ίδια έπιπλα, το ίδιο σπίτι, οι ίδιες συνήθειες, οι ίδιες παντόφλες΄ τα πάντα είναι τα ίδια. Η ίδια μάρκα τσιγάρων΄ ακόμη και μια διαφορετική μάρκα δεν την θέλεις. Ανάμεσα σε αυτά, μέσα σε αυτήν την ομοιότητα, αισθάνεται κανείς ήσυχος.

Οι άνθρωποι ζουν σχεδόν μέσα στον τάφο τους. Εκείνο που αποκαλείς άνετη και βολική ζωή δεν είναι τίποτε άλλο από έναν αδιόρατο τάφο. Όταν λοιπόν αρχίζεις να αλλάζεις, όταν ξεκινάς το ταξίδι τού εσωτερικού χώρου, όταν γίνεσαι αστροναύτης τού εσωτερικού χώρου και τα πάντα αλλάζουν πολύ γρήγορα, κάθε μια στιγμή τρέμεις από φόβο. Χρειάζεται λοιπόν να είσαι αντιμέτωπος με όλο και περισσότερο φόβο.

Άφησέ τον να βρίσκεται εκεί. Σιγά-σιγά θα αρχίσεις να απολαμβάνεις τις αλλαγές τόσο πολύ που θα είσαι πρόθυμος, όποιο κι αν είναι το κόστος. Η αλλαγή θα σου δώσει ζωτικότητα... περισσότερη ζωντάνια, ενθουσιασμό, ενέργεια. Τότε δεν θα είσαι σαν μια λίμνη... κλεισμένη από παντού, χωρίς να κινείται. Θα γίνεις σαν το ποτάμι που κυλάει προς το άγνωστο και προς τον ωκεανό, μέσα στον οποίο το ποτάμι χάνεται.