Το μπέρδεμα είναι μια μεγάλη ευκαιρία. Είναι μεγάλο το πρόβλημα με τους ανθρώπους που δεν είναι μπερδεμένοι - νομίζουν ότι ξέρουν, ενώ δεν ξέρουν. Οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι έχουν διαύγεια βρίσκονται πραγματικά σε μεγάλη δυσκολία΄ η διαύγειά τους είναι πολύ επιφανειακή. Για την ακρίβεια, δεν έχουν ιδέα από διαύγεια΄ εκείνο που αποκαλούν διαύγεια είναι απλώς ανοησία.

Οι βλάκες είναι πάρα πολύ ξεκάθαροι... ξεκάθαροι υπό την έννοα ότι δεν έχουν την ευφυΐα να νιώσουν μπερδεμένοι.
 

Μόνο οι ευφυείς άνθρωποι νιώθουν μπερδεμένοι΄ διαφορετικά, οι μετριότητες συνεχίζουν να προχωρούν στη ζωή, χαμογελαστοί, γελαστοί, συσσωρεύοντας χρήματα, αγωνιζόμενοι για περισσότερη δύναμη και φήμη. Αν τους δεις, θα νιώσεις λίγη ζήλεια΄ δείχνουν μεγάλη αυτοπεποίθηση, δείχνουν ακόμη και ευτυχισμένοι.

Αν πετυχαίνουν, αν τα χρήματά τους αυξάνονται και η δύναμή τους αυξάνεται και η φήμη τους μεγαλώνει, θα νιώσεις λίγη ζήλια. Εσύ είσαι τόσο μπερδεμένος κι εκείνοι είναι τόσο ξεκάθαροι σχετικά με τη ζωή τους΄ έχουν κάποια κατεύθυνση, έχουν κάποιο στόχο, ξέρουν πώς να τον πετύχουν και τα καταφέρνουν, ήδη πετυχαίνουν, ανεβαίνουν τα σκαλοπάτια. Κι εσύ στέκεις απλώς εκεί, μπερδεμένος ως προς το τι να κάνεις, τι είναι σωστό και τι είναι λάθος. Αλλά ήταν πάντοτε έτσι αυτό΄ οι μετριότητες διατηρούν τη σιγουριά τους. Μόνο οι περισσότερο ευφυείς νιώθουν το μπέρδεμα, το χάος.

Πλησιάζεις πιο πολύ στον θάνατο τού νου. Και είναι αυτό το σπουδαιότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί στη ζωή κάθε ανθρώπου, η μεγαλύτερη ευλογία - διότι, μόλις δεις ότι ο νους είναι ένα μπέρδεμα και ότι δεν υπάρχει διέξοδος με τον νου, πόσο καιρό μπορεί να μείνεις προσκολλημένος στο νου; Αργά ή γρήγορα θα χρειαστεί να τον αφήσεις΄ ακόμη κι αν δεν τον αφήσεις εσύ, θα φύγει εκείνος από μόνος του. Το μπέρδεμα θα γίνει τόσο μεγάλο, τόσο βαρύ, που θα φύγει ο ίδιος από ανάγκη και μόνον. Κι όταν φεύγει ο νους, το μπέρδεμα εξαφανίζεται.

Δεν μπορώ να πω ότι θα επιτύχεις την βεβαιότητα, όχι, διότι είναι κι αυτή μια λέξη που ισχύει μόνο για τον νου και για τον κόσμο τού νου. Όταν υπάρχει μπέρδεμα, μπορεί να υπάρξει και βεβαιότητα΄ όταν εξαφανίζεται το μπέρδεμα, εξαφανίζεται και η βεβαιότητα.

Η πιο όμορφη στιγμή στη ζωή ενός ανθρώπου είναι όταν δεν υπάρχει ούτε μπέρδεμα ούτε βεβαιότητα. Εκείνος είναι απλώς, ένας καθρέφτης που αντικατοπτρίζει αυτό που υπάρχει, χωρίς κατεύθυνση, μην πηγαίνοντας κάπου, μην έχοντας καμιά ιδέα ότι πρέπει να κάνει κάτι, χωρίς μέλλον, απόλυτα μέσα στην τωρινή στιγμή, εξαιρετικά μέσα στην τωρινή στιγμή.

Όταν δεν υπάρχει νους, δεν μπορεί να υπάρχει μέλλον, δεν μπορεί να υπάρχει κάποιο πρόγραμμα για το μέλλον. Τότε τούτη η στιγμή είναι το παν, απόλυτα το παν΄ τούτη η στιγμή αποτελεί την όλη σου ύπαρξη. Ολόκληρη η ύπαρξη αρχίζει να συγκλίνει στην τωρινή στιγμή και τούτη η στιγμή γίνεται εξαιρετικά γεμάτη νόημα. Έχει βάθος, έχει ύψος, έχει μυστήριο, έχει εντατικότητα, έχει φωτιά, έχει αμεσότητα, σε αδράχνει, σε καταλαμβάνει, σε μεταμορφώνει.

Δεν μπορώ να σου δώσω βεβαιότητα΄ τη βεβαιότητα τη δίνει η ιδεολογία. Η βεβαιότητα δεν είναι τίποτε άλλο από μπαλώματα στο μπέρδεμά σου. Είσαι μπερδεμένος. Λέει κάποιος, ΄Μην ανησυχείς,΄΄ και το λέει με μεγάλο κύρος, σε πείθει με επιχειρήματα, με τις ιερές γραφές, και κάνει μπαλώματα στο μπέρδεμά σου, το σκεπάζει με μια όμορφη κουβέρτα - με τη Βίβλο, με το Κοράνι, με τη Γκίτα. Αισθάνεσαι καλά, είναι όμως κάτι το προσωρινό, γιατί μέσα σου βράζει το μπέρδεμα. Δεν έχεις απαλλαγεί από εκείνο, το έχεις απλώς καταπιέσει.

Ο ευφυής άνθρωπος διστάζει, συλλογίζεται, ταλαντεύεται. Ο μη ευφυής άνθρωπος δεν ταλαντεύεται ποτέ, δεν διστάζει ποτέ. Εκεί όπου οι σοφοί ψιθυρίζουν, οι κουτοί απλούστατα κάνουν δηλώσεις από τις στέγες των σπιτιών.

Ο Λάο Τσου λέει, ΄΄Ίσως να είμαι ο μόνος μέσα στην πόλη που έχει μπερδεμένο νου. Όλοι δείχνουν να είναι πολύ σίγουροι, με εξαίρεση εμένα.΄΄   Έχει δίκιο΄ έχει τόσο τεράστια ευφυΐα που δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τίποτα.

Δεν μπορώ να σου υποσχεθώ βεβαιότητα, αν αφήσεις τον νου. Μπορώ να σου υποσχεθώ ένα μόνο πράγμα, ότι θα είσαι ξεκάθαρος. Θα υπάρχει καθαρότητα, διαύγεια, θα μπορείς να βλέπεις τα πράγματα έτσι όπως είναι.