Αισθάνομαι θλιμμένη και κατακρίνω τον εαυτό μου, αν και δεν ξέρω πραγματικά το λόγο...

Είναι αυτός ένας τρόπος για να μείνεις η ίδια... είναι ένα κόλπο του νου. Αντί να κατανοείς, η ενέργεια αρχίζει να πηγαίνει προς την κατάκριση... αλλά η αλλαγή έρχεται μέσω της κατανόησης, όχι μέσω της κατάκρισης. Έτσι, ο νους είναι πολύ πονηρός: μόλις αρχίζεις να βλέπεις κάποιο γεγονός, ο νους πέφτει αμέσως πάνω του κι αρχίζει να το κατακρίνει. Τώρα όλη η ενέργεια μετατρέπεται σε κατάκριση κι έτσι ξεχνάς την κατανόηση, την βάζεις στην άκρη κι η ενέργειά σου αρχίζει να πηγαίνει προς την κατάκριση... κι η κατάκριση δεν μπορεί να βοηθήσει.

Μπορεί να σε κάνει θλιμμένη, μπορεί να σε κάνει θυμωμένη, αν είσαι όμως θλιμμένη και θυμωμένη, δεν θα αλλάξεις ποτέ. Παραμένεις η ίδια και κινείσαι στον ίδιο φαύλο κύκλο ξανά και ξανά.
 

Η κατανόηση απελευθερώνει, όταν λοιπόν βλέπεις κάποιο γεγονός, δεν χρειάζεται να το κατακρίνεις, δεν χρειάζεται να ανησυχείς για κείνο. Το μόνο που χρειάζεται είναι να το κοιτάξεις σε βάθος και να το καταλάβεις.

Αν λέω κάτι και σε χτυπάει κάπου - κι αυτός είναι ο σκοπός μου: να σε χτυπήσει κάπου - τότε πρέπει να δεις γιατί σε χτυπάει και πού και ποιο είναι το πρόβλημα΄ πρέπει να το εξετάσεις. Εξετάζοντάς το, προσπαθώντας να κινηθείς τριγύρω του, να το κοιτάξεις από κάθε οπτική γωνία... Αν το κατακρίνεις, δεν μπορείς να το κοιτάξεις, δεν μπορείς να το προσεγγίσεις από κάθε οπτική γωνία. Έχεις ήδη αποφασίσει ότι είναι κακό΄ χωρίς να του δίνεις καμιά ευκαιρία, το έχεις ήδη κρίνει.

Άκουσε το γεγονός, εξέτασέ το, στοχάσου το, κοιμήσου με τη σκέψη του, κι όσο πιο πολύ γίνεσαι ικανή να το παρατηρείς, τόσο πιο πολύ θα μπορέσεις να βγεις έξω από αυτό. Η ικανότητα να κατανοήσεις και η ικανότητα να βγεις έξω από αυτό είναι απλώς δυο ονόματα για το ίδιο φαινόμενο.

Αν καταλαβαίνω κάποιο πράγμα, είμαι ικανός να βγω έξω από αυτό, να πάω πέρα από αυτό. Αν δεν καταλαβαίνω κάποιο πράγμα, δεν μπορώ να βγω από αυτό. Ο νους λοιπόν το κάνει αυτό στους πάντες΄ όχι μόνο σε σένα. Πέφτεις αμέσως πάνω του και λες, ΄΄Αυτό είναι κακό, δεν πρέπει να το έχω μέσα μου. Δεν αξίζω, η σχέση είναι λάθος και τούτο είναι λάθος κι εκείνο είναι λάθος,΄΄ και γίνεσαι ένοχη. Τώρα όλη η ενέργεια πηγαίνει στην ενοχή και η δική μου δουλειά εδώ είναι να σε κάνω να μην είσαι ένοχη καθόλου.

Ό,τι κι αν είσαι λοιπόν, μη το παίρνεις προσωπικά. Δεν έχει καμιά σχέση με σένα ειδικά΄ είναι απλώς ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί ο νους. Αν υπάρχει ζήλια, αν υπάρχει κτητικότητα, αν υπάρχει θυμός, αυτός είναι ο τρόπος που λειτουργεί ο νους... ο νους τού καθενός λίγο-πολύ΄ η διαφορά είναι μόνο στην ποσότητα.

Ο νους έχει κι άλλο ένα μηχανισμό: θέλει είτε να επαινεί είτε να κατακρίνει. Δεν βρίσκεται ποτέ στη μέση. Μέσω του επαίνου, γίνεσαι κάτι το ιδιαίτερο και το εγώ ικανοποιείται΄ μέσω της κατάκρισης γίνεσαι επίσης κάτι το ιδιαίτερο. Δες το κόλπο: και με τους δυο τρόπους γίνεσαι κάτι το ιδιαίτερο! Εκείνη είναι κάτι το ιδιαίτερο: είναι είτε αγία, σπουδαία αγία, είτε η πιο μεγάλη αμαρτωλή, πάντως με κάθε τρόπο το εγώ ικανοποιείται. Με κάθε τρόπο ένα πράγμα λες: ότι είσαι κάτι το ιδιαίτερο. Ο νους δεν θέλει να ακούει πως είναι απλώς συνηθισμένος. Η ζήλια, ο θυμός αυτός, εκείνα τα προβλήματα σχέσεων και ύπαρξης, είναι συνηθισμένα, τα έχουν οι πάντες. Είναι το ίδιο συνηθισμένα όσο και τα μαλλιά. Μπορεί κάποιος να έχει λίγο περισσότερα, κάποιος να έχει κάπως λιγότερα, κάποιος έχει μαύρα μαλλιά και κάποιος κόκκινα, αλλά αυτό δεν έχει μεγάλη σημασία - είναι συνηθισμένα, όλα τα προβλήματα είναι συνηθισμένα. Όλες οι αμαρτίες είναι συνηθισμένες κι όλες οι αρετές είναι συνηθισμένες, όμως το εγώ θέλει να αισθάνεται πως είναι κάτι το ιδιαίτερο. Λέει πως είσαι είτε ο πιο σπουδαίος άνθρωπος είτε ο χειρότερος.

Κοίταξε λοιπόν... όλα αυτά τα προβλήματα είναι συνηθισμένα. Τι προβλήματα υπάρχουν, πες μου; Τι προβλήματα αισθάνεσαι; Πες το όνομά τους.

Πονάω εδώ, στο μέτωπό μου.

Σε πονάει επειδή δεν προσπαθείς να το καταλάβεις - τότε πονάει. Το κατακρίνεις΄ λες [στον εαυτό σου], ΄΄Δεν πρέπει να έχεις κατάθλιψη. Δεν είναι για σένα, δεν είναι καλό για την εικόνα σου, πηγαίνει ενάντια στην εικόνα σου, γίνεται ένα ψεγάδι πάνω σου, ενώ είσαι τόσο όμορφη κοπέλα! Γιατί νιώθεις κατάθλιψη;΄΄ - αντί να καταλάβεις για ποιο λόγο νιώθεις κατάθλιψη.

Κατάθλιψη σημαίνει ότι κάπως βρίσκεται μέσα σου ο θυμός σε αρνητική κατάσταση: η κατάθλιψη είναι μια αρνητική κατάσταση του θυμού. Η ίδια η λέξη έχει νόημα - λέει ότι καταπιέζεις κάτι΄ αυτό σημαίνει κατάθλιψη. Καταπιέζεις μέσα σου κάτι κι όταν ο θυμός πιέζεται υπερβολικά, μετατρέπεται σε λύπη. Η λύπη είναι ένας αρνητικός τρόπος να θυμώνεις, ο θηλυκός τρόπος να θυμώνεις.

Αν της αφαιρέσεις την πίεση, θα μετατραπεί σε θυμό. Θα πρέπει να θύμωνες για ορισμένα πράγματα από την παιδική σου ηλικία, αλλά δεν τα έκφρασες και γι΄αυτό υπάρχει η κατάθλιψη. Προσπάθησε να το καταλάβεις! Και το πρόβλημα είναι ότι η κατάθλιψη δεν λύνεται, γιατί δεν είναι αυτή το πραγματικό πρόβλημα. Το πραγματικό πρόβλημα είναι ο θυμός - κι εσύ κατακρίνεις συνεχώς την κατάθλιψη, επομένως πολεμάς με ίσκιους.

Δες πρώτα γιατί έχεις κατάθλιψη... κοίταξέ το σε βάθος και θα βρεις θυμό. Υπάρχει μεγάλος θυμός μέσα σου... ίσως απέναντι στη μητέρα σου, απέναντι στον πατέρα σου, απέναντι στον κόσμο όλο, απέναντι στον εαυτό σου, δεν είναι εκεί το ζήτημα. Είσαι πολύ θυμωμένη μέσα σου και ήδη από την παιδική ηλικία προσπαθούσες να χαμογελάς, να μην θυμώνεις. Δεν είναι καλό αυτό. Σου το δίδαξαν και το έμαθες καλά. Στην επιφάνεια λοιπόν δείχνεις ευτυχισμένη, στην επιφάνεια χαμογελάς συνέχεια κι όλα εκείνα τα χαμόγελα είναι ψεύτικα. Κατά βάθος συγκρατείς μεγάλη οργή. Τώρα δεν μπορείς να την εκφράσεις κι έτσι κάθεσαι πάνω της - αυτό σημαίνει πίεση΄ κι έπειτα νιώθεις κατάθλιψη.

Άφησέ το να κυλήσει, άσε τον θυμό να έρθει. Μόλις έρθει στην επιφάνεια ο θυμός, η κατάθλιψή σου θα φύγει. Δεν το έχεις προσέξει και παρατηρήσει; Ότι μερικές φορές μετά από μεγάλο θυμό αισθάνεται κανείς πολύ καλά, ζωντανός; Άρχισε να κάνεις κάτι στο σπίτι. Μμ; Κάνε ένα διαλογισμό του θυμού κάθε μέρα... είκοσι λεπτά αρκούν. Μετά από την τρίτη μέρα θα απολαμβάνεις την άσκηση τόσο πολύ που θα είναι δύσκολο να περιμένεις. Θα σου δώσει μεγάλη εκτόνωση και θα δεις ότι η κατάθλιψή σου εξαφανίζεται. Για πρώτη φορά θα χαμογελάς αληθινά... γιατί με αυτή την κατάθλιψη δεν μπορείς να χαμογελάς, υποκρίνεσαι.

Αλλά το έχεις αντιληφθεί - αυτό είναι καλό. Όποτε κάποιο πράγμα πληγώνει, βοηθάει. Ο άνθρωπος είναι τόσο άρρωστος, που όποτε κάποιο πράγμα τον βοηθάει, τον πληγώνει, αγγίζει κάποια πληγή κάπου. Ήταν όμως καλό...