ΑΝΤΙ ΣΑΝΚΑΡΑΤΣΑΡΥΑ
Θυμήθηκα ένα όμορφο περιστατικό σχετικά με τον Άντι Σανκαρατσάρυα, τον πρώτο Σανκαρατσάρυα, ο οποίος καθιέρωσε τέσσερις ναούς – τις τέσσερις έδρες των σανκαρατσάρυα για τις τέσσερις κατευθύνσεις. Ίσως να είναι σε όλο τον κόσμο ο πιο διάσημος από τους φιλοσόφους εκείνους που προσπαθούν να αποδείξουν ότι τα πάντα είναι απατηλά. Χωρίς αμφιβολία, υπήρξε ένας μεγάλος ειδικός στην λογική, διότι νικούσε συνεχώς τους άλλους φιλοσόφους΄ πήγαινε σε ολόκληρη τη χώρα και νικούσε όλες τις άλλες σχολές της φιλοσοφίας. Καθιέρωσε τη δική του φιλοσοφία ως το μόνο ορθό όραμα, τη μόνη ορθή οπτική: ότι τα πάντα είναι μάγια, ψευδαίσθηση.
Ο Σανκαρατσάρυα βρισκόταν στο Βαρανάσι. Μια μέρα, νωρίς το πρωί – ήταν σκοτεινά ακόμη, διότι κατά την παράδοση οι ινδουϊστές μοναχοί κάνουν το λουτρό τους πριν την ανατολή του ήλιου – έκανε το λουτρό του. Καθώς ανέβαινε τα σκαλιά, τον άγγιξε ένας άνθρωπος σκόπιμα, όχι κατά λάθος, και του είπε, ΄΄Συγχώρεσέ με, σε παρακαλώ. Είμαι σούντρα, είμαι παρίας. Λυπάμαι, αλλά θα χρειαστεί να κάνεις και άλλο λουτρό για να καθαριστείς.΄΄
Ο Σανκαρατσάρυα θύμωσε πολύ. Είπε, ΄΄Δεν έγινε κατά λάθος, με τον τρόπο που το έκανες΄ το έκανες σκόπιμα. Πρέπει να τιμωρηθείς στην κόλαση.΄΄
Ο άνθρωπος είπε, ΄΄Όταν όλα αποτελούν ψευδαίσθηση, φαίνεται πως μόνο η κόλαση παραμένει αληθινή.΄΄ Αυτό αιφνιδίασε τον Σανκαρατσάρυα.
Ο άνθρωπος είπε, ΄΄Πριν πας για το λουτρό σου, πρέπει να απαντήσεις στις λίγες ερωτήσεις μου. Αν δεν μου απαντήσεις, κάθε φορά που βγαίνεις από το λουτρό σου, θα σε αγγίζω.΄΄ Το μέρος ήταν μοναχικό και δεν βρισκόταν εκεί κανείς άλλος, έτσι λοιπόν ο Σανκαρατσάρυα είπε, ΄΄Φαίνεσαι πολύ παράξενος άνθρωπος. Ποιες είναι οι ερωτήσεις σου;΄΄
Είπε εκείνος, ΄΄Η πρώτη μου ερώτηση είναι: Το σώμα μου αποτελεί ψευδαίσθηση; Το δικό σου σώμα αποτελεί ψευδαίσθηση; Κι αν δυο ψευδαισθήσεις αγγίξουν η μια την άλλη, τι πρόβλημα υπάρχει; Γιατί θα κάνεις κι άλλο λουτρό; Δεν εφαρμόζεις αυτά που κηρύσσεις. Πώς γίνεται, μέσα σε ένα απατηλό κόσμο, να υπάρχει διάκριση μεταξύ σούντρα και βραχμάνου – μεταξύ καθαρού και ακάθαρτου – όταν και οι δυο αποτελούν ψευδαίσθηση, όταν και οι δυο είναι φτιαγμένοι από το ίδιο υλικό που φτιάχνονται τα όνειρα; Γιατί κάνεις φασαρία;΄΄
Ο Σανκαρατσάρυα, ο οποίος ως τότε είχε νικήσει μεγάλους φιλοσόφους, δεν μπορούσε να απαντήσει σε εκείνον τον απλό άνθρωπο, γιατί η οποιαδήποτε απάντηση θα ήταν αντίθετη προς τη φιλοσοφία του. Αν πει ότι αποτελούν ψευδαίσθηση, τότε δεν έχει νόημα να θυμώνει. Αν πει ότι είναι πραγματικοί, τότε θα αποδέχεται τουλάχιστον την πραγματικότητα των σωμάτων… αλλά τότε θα υπάρχει ένα πρόβλημα. Αν είναι πραγματικό το ανθρώπινο σώμα, τότε και το σώμα των ζώων, το σώμα των δέντρων, το σώμα των πλανητών, των αστεριών… τότε τα πάντα θα είναι πραγματικά.
Κι ο άνθρωπος είπε, ΄΄Ξέρω πως δεν μπορείς να το απαντήσεις αυτό – διότι θα αποτελειώσει όλη σου τη φιλοσοφία. Θα σου κάνω μια άλλη ερώτηση: είμαι ένας σούντρα, ακάθαρτος, αλλά πού βρίσκεται το ακάθαρτό μου – στο σώμα ή στην ψυχή μου; Σε έχω ακούσει να δηλώνεις ότι η ψυχή είναι απόλυτα και παντοτινά καθαρή και ότι δεν υπάρχει τρόπος να την κάνει κανείς ακάθαρτη΄ πώς γίνεται λοιπόν να υπάρχει διάκριση ανάμεσα σε ψυχές; Είναι και οι δυο καθαρές, τελείως καθαρές, και δεν υπάρχει διαβάθμιση τού ακάθαρτου – ότι κάποιος είναι πιο καθαρός και κάποιος είναι λιγότερο καθαρός. Ίσως λοιπόν η ψυχή μου είναι εκείνη που σε έκανε ακάθαρτο και πρέπει να κάνεις και άλλο λουτρό;΄΄
Αυτό ήταν ακόμη πιο δύσκολο. Αλλά δεν είχε ξαναβρεθεί εκείνος σε τέτοια δυσκολία – αληθινή, ρεαλιστική, επιστημονική κατά κάποιο τρόπο. Αντί να επιχειρηματολογεί για κάποιες λέξεις, ο σούντρα είχε δημιουργήσει μια κατάσταση μέσα στην οποία ο σπουδαίος Άντι Σανκαρατσάρυα αποδέχτηκε την ήττα του. Κι ο σούντρα είπε, ΄΄Τότε μην πας να κάνεις κι άλλο λουτρό. Έτσι κι αλλιώς δεν υπάρχει το ποτάμι, δεν υπάρχω εγώ ή εσύ΄ τα πάντα είναι ένα όνειρο. Πήγαινε απλώς στο ναό – κι αυτός όνειρο είναι – και προσευχήσου στο Θεό. Όνειρο είναι κι εκείνος, γιατί αποτελεί προβολή ενός νου που είναι απατηλός κι ο απατηλός νους δεν μπορεί να προβάλει κάτι τι πραγματικό.
Osho, The Great Zen Master Ta Hui, Ομιλία #9
Για να συνεχίσεις την ανάγνωση στα αγγλικά, κάνε κλικ εδώ