ΤΟ ΕΓΩ
Όσσο,
Πώς θυσιάζει κανείς το εγώ;
Είναι αδύνατο. Δεν μπορείς να θυσιάσεις το εγώ, διότι το εγώ δεν υπάρχει. Το εγώ είναι μόνο μια ιδέα: δεν έχει καμιά ουσία μέσα του. Δεν αποτελεί κάποιο πράγμα – είναι ένα σκέτο τίποτα. Του δίνεις εσύ πραγματικότητα, επειδή το πιστεύεις. Μπορείς να αποσύρεις την πίστη σου κι η πραγματικότητα θα εξαφανιστεί, θα εξατμιστεί.
Το εγώ είναι ένα είδος απουσίας. Επειδή δεν γνωρίζεις τον εαυτό σου, γι΄αυτό και υπάρχει το εγώ. Τη στιγμή που θα γνωρίσεις τον εαυτό σου, δεν θα βρίσκεις κανένα εγώ. Το εγώ είναι σαν το σκοτάδι; Το σκοτάδι δεν έχει δική του θετική ύπαρξη΄ αποτελεί απλώς την απουσία του φωτός. Δεν μπορείς να πολεμήσεις με το σκοτάδι, ή μήπως μπορείς; Δεν μπορείς να πετάξεις το σκοτάδι έξω από το δωμάτιο΄ δεν μπορείς να το βγάλεις έξω, δεν μπορείς να το φέρεις μέσα. Δεν μπορείς να κάνεις τίποτε κατευθείαν με το σκοτάδι. Αν θέλεις να κάνεις κάτι με το σκοτάδι, θα χρειαστεί να κάνεις κάτι με το φως. Αν ανάψεις το φως, δεν υπάρχει σκοτάδι΄ αν σβήσεις το φως, υπάρχει σκοτάδι.
Το σκοτάδι είναι μόνο η απουσία του φωτός, το ίδιο και το εγώ: η απουσία της γνώσης του εαυτού. Δεν μπορείς να το θυσιάσεις.
Σου έχουν πει επανειλημμένα: ΄΄Θυσίασε το εγώ΄΄ – και η φράση αυτή είναι τελείως παράλογη, διότι κάτι που δεν υπάρχει δεν μπορείς να το θυσιάσεις. Κι αν προσπαθήσεις να το θυσιάσεις, κάτι που καταρχάς δεν υπάρχει καθόλου, θα δημιουργήσεις ένα καινούργιο εγώ – το εγώ του ταπεινού ανθρώπου, το εγώ του μη εγωιστή, το εγώ του ανθρώπου που νομίζει ότι έχει θυσιάσει το εγώ του. Θα πρόκειται για ένα νέο είδος σκοταδιού και πάλι.
Όχι, δεν σου λέω να θυσιάσεις το εγώ. Αντίθετα, λέω να προσπαθήσεις να δεις πού βρίσκεται το εγώ. Κοίτα βαθιά μέσα του΄ προσπάθησε να το εντοπίσεις, πού υπάρχει, αν όντως υπάρχει ή όχι. Πριν να μπορέσει κάποιος να θυσιάσει κάτι, πρέπει να είναι βέβαιος ότι αυτό υπάρχει.
Μην είσαι όμως εναντίον του εξ αρχής. Αν είσαι εναντίον του, δεν θα μπορείς να κοιτάξεις βαθιά μέσα του. Δεν υπάρχει λόγος να είσαι εναντίον κανενός πράγματος. Το εγώ αποτελεί εμπειρία σου – ίσως να είναι απλώς φαινομενικό, πάντως αποτελεί εμπειρία σου. Όλη σου η ζωή κινείται γύρω από το φαινόμενο τού εγώ. Ίσως να πρόκειται για ένα όνειρο, για σένα όμως είναι πολύ αληθινό.
Δεν υπάρχει λόγος να είσαι εναντίον του. Βούτηξε βαθιά μέσα του, μπες μέσα του. Να μπεις μέσα του σημαίνει να φέρεις επίγνωση στο σπίτι σου, να φέρεις φως στο σκοτάδι. Να είσαι σε εγρήγορση, παρατηρητικός. Παρατήρησε τον τρόπο του εγώ, πώς λειτουργεί, πώς τα καταφέρνει γενικά. Και θα εκπλαγείς: όσο πιο βαθιά προχωρείς μέσα του, τόσο πιο λίγο το βρίσκεις εκεί. Κι όταν έχεις διεισδύσει έως τον ίδιο τον πυρήνα της ύπαρξής σου, θα βρεις κάτι τελείως διαφορετικό, που δεν είναι το εγώ, που είναι η απουσία του εγώ. Είναι ο εαυτός, ο υπέρτατος εαυτός – είναι η θεϊκότητα. Έχεις εξαφανιστεί ως ξεχωριστή οντότητα΄ δεν είσαι πλέον ένα νησί. Είσαι τώρα μέρος του όλου.
Osho, The Fish in the Sea is Not Thirsty, Ομιλία #12
Για να συνεχίσεις την ανάγνωση στα αγγλικά, κάνε κλικ εδώ
Σας διδάσκω να είσαστε αυθεντικά, ακέραια άτομα με τεράστιο αυτοσεβασμό. Η λέξη αυτοσεβασμός μπορεί να δημιουργεί αμφιβολίες μέσα στο νου σου, διότι ο αυτοσεβασμός δείχνει σαν να σημαίνει και πάλι το εγώ. Δεν είναι έτσι. Χρειάζεται να καταλάβεις και τις δυο λέξεις, τον εαυτό και το σεβασμό΄ έχουν κι οι δυο σημασία.
Εαυτός είναι εκείνο με το οποίο γεννήθηκες. Το εγώ είναι εκείνο που συσσωρεύεις΄ το εγώ είναι επίτευγμά σου.
Ο εαυτός είναι ένα δώρο της ύπαρξης σε σένα. Δεν έχεις κάνει τίποτα για να τον κερδίσεις, δεν τον έχεις επιτύχει εσύ΄ επομένως κανείς δεν μπορεί να σου τον πάρει. Είναι αδύνατο, γιατί αποτελεί τη φύση σου, το ίδιο σου το είναι.
Το εγώ είναι όλα όσα συσσωρεύεις συνεχώς μέσω της παιδείας, της καλής συμπεριφοράς, του πολιτισμού, της καλλιέργειας, των σχολείων, των κολεγίων, των πανεπιστημίων… Τα συσσωρεύεις συνεχώς. Πρόκειται για δική σου προσπάθεια, εσύ το έφτιαξες και το έχεις φτιάξει τόσο μεγάλο που έχεις ξεχάσει τελείως τον πραγματικό σου εαυτό.
Είναι αρκετό να γνωρίσεις τον πραγματικό σου εαυτό: το εγώ πέφτει τότε φαρδύ πλατύ στο έδαφος χωρίς καμιά προσπάθεια να το παραδώσεις. Αν δεν πέσει από μόνο του το εγώ, χωρίς τη δική σου προσπάθεια, δεν πρόκειται να σε αφήσει. Αν κάνεις εσύ προσπάθεια να το αφήσεις, και αυτό σημαίνει να παραδίνεσαι… Όλες οι θρησκείες διδάσκουν να παραδίνεσαι, γι΄αυτό και λέω ότι δεν κατανοούν ούτε τα στοιχειώδη της ψυχολογίας. Το εγώ δεν πρέπει να το παραδώσεις, πρέπει να το δεις. Πρέπει να το καταλάβεις εξ ολοκλήρου.
Αυτή την έννοια έχει η λέξη respect (σέβομαι). Είναι μια από τις ωραιότερες λέξεις της αγγλικής γλώσσας. Δεν σημαίνει αυτό που έχει καταλήξει να σημαίνει: τιμώ. Όχι, respect σημαίνει απλώς re-spect, ξανα-κοιτώ. Αυτή είναι η κυριολεκτική έννοια της λέξης΄ δεν υπάρχει χώρος για τιμή. Κοίταξε πάλι απλώς, κοίτα προς τα πίσω, κοίτα βαθιά. Spect σημαίνει βλέπω, κοιτάζω΄ re σημαίνει ξανά. Κάποτε το γνώριζες.
Πριν μπεις και γίνεις μέλος μιας κοινωνίας, ενός πολιτισμού, το γνώριζες. Δεν είναι σύμπτωση που σκέφτονται οι άνθρωποι συνεχώς ότι τα παιδικά τους χρόνια ήταν το πιο όμορφο κομμάτι της ζωής τους. Πρόκειται για ανάμνηση προ πολλού ξεχασμένη, γιατί υπήρξαν μέρες στη ζωή σου, ο πρώτος καιρός, που δεν μπορείς να τον θυμηθείς επακριβώς΄ μια ασαφής αίσθηση μόνον, ένα είδος αρώματος, ένα είδος σκιάς βρίσκεται εκεί.
Αν ξανα-κοιτάξεις, αν δεις ξανά και πας βαθιά μέσα στην ύπαρξή σου, θα βρεις το σημείο από όπου άρχισες να χάνεις τον εαυτό σου και να αποκτάς το εγώ.
Η στιγμή εκείνη είναι στιγμή φώτισης, διότι μόλις δεις τι είναι το εγώ, το παιγνίδι έχει τελειώσει.
Δεν μπορώ λοιπόν να σου πω να αφήσεις το εγώ, διότι αυτό σημαίνει ότι αποδέχομαι την πραγματικότητα τού εγώ σου. Και πώς θα το αφήσεις - αφού είσαι εκείνο; Αυτή τη στιγμή, είσαι εκείνο. Τον εαυτό τον έχασες κάπου μακριά πίσω στο παρελθόν. Υπάρχει μεγάλη απόσταση ανάμεσα σε σένα και τον εαυτό σου. Αυτή τη στιγμή υπάρχεις στην περιφέρεια του εαυτού σου. Η περιφέρεια υποκρίνεται πως είναι ο εαυτός σου. Εκείνος ο υποκριτής αποτελεί το εγώ. Είναι απλούστατα βλακώδες να πεις στο εγώ, ΄΄Φύγε! Παραδώσου! Δείξε ταπεινότητα!΄΄
Osho, From Ignorance to Innocence, Ομιλία #30
Για να συνεχίσεις την ανάγνωση στα αγγλικά, κάνε κλικ εδώ
Θα φανεί πολύ παράδοξο, αλλά είναι η αλήθεια – πριν χάσεις το εγώ σου, πρέπει να το αποκτήσεις. Στο έδαφος πέφτουν μόνον οι ώριμοι καρποί. Η ωριμότητα είναι το παν. Το ανώριμο εγώ δεν μπορείς να το πετάξεις, δεν μπορείς να το καταστρέψεις. Κι αν παλεύεις με ένα ανώριμο εγώ για να το καταστρέψεις και να το διαλύσεις, η όλη προσπάθεια θα είναι αποτυχημένη. Αντί να το καταστρέψεις, θα δεις ότι ενισχύεται κι άλλο, με νέους και αδιόρατους τρόπους.
Είναι κάτι βασικό που πρέπει να το καταλάβεις – το εγώ πρέπει να φτάσει σε μια κορύφωση, πρέπει να είναι δυνατό, πρέπει να έχει φτάσει σε μια ενοποίηση – τότε μόνο μπορείς να το διαλύσεις. Το αδύναμο εγώ δεν μπορεί να διαλυθεί. Και γίνεται πρόβλημα αυτό.
Στην Ανατολή, όλες οι θρησκείες κηρύσσουν την απουσία του εγώ. Έτσι στην ανατολή οι πάντες είναι κατά του εγώ ευθύς εξ αρχής. Λόγω αυτής της ενάντιας στο εγώ στάσης, το εγώ δεν γίνεται ποτέ ισχυρό, δεν φτάνει ποτέ σε σημείο ενοποίησης, από όπου μπορείς να το πετάξεις. Δεν είναι ποτέ ώριμο. Έτσι στην Ανατολή είναι πολύ δύσκολο να διαλύσεις το εγώ, σχεδόν αδύνατο.
Στη Δύση, όλη η δυτική παράδοση της θρησκείας και της ψυχολογίας προτείνει, διακηρύσσει, προσπαθεί να πείσει τους ανθρώπους να έχουν ισχυρό εγώ – επειδή, αν δεν έχεις ισχυρό εγώ, πώς γίνεται να επιβιώσεις; Η ζωή είναι ένας αγώνας΄ αν είσαι δίχως εγώ, θα σε καταστρέψουν. Ποιος θα αντισταθεί τότε; Ποιος θα αγωνιστεί; Ποιος θα ανταγωνιστεί; Και η ζωή είναι ένας συνεχής ανταγωνισμός. Η δυτική ψυχολογία λέει: φτιάξε το εγώ, γίνε ισχυρός μαζί του.
Στη Δύση όμως είναι πολύ εύκολο να διαλύσεις το εγώ. Όποτε λοιπόν κατανοεί τελικά ο δυτικός αναζητητής ότι το εγώ είναι το πρόβλημα, μπορεί εύκολα να το διαλύσει, πιο εύκολα από τον ανατολίτη αναζητητή. Αυτό είναι το παράδοξο – στη Δύση διδάσκουν το εγώ, στην Ανατολή διδάσκουν την απουσία του εγώ. Αλλά στη Δύση είναι εύκολο να διαλύσεις το εγώ, στην Ανατολή είναι πολύ δύσκολο.
Θα είναι δύσκολη η δουλειά για σένα, πρώτα να το επιτύχεις κι έπειτα να το χάσεις – γιατί μπορείς να χάσεις μόνο κάτι που κατέχεις. Αν δεν το κατέχεις, πώς θα το χάσεις;
Osho, My Way: The Way of the White Clouds, Ομιλία #8
Για να συνεχίσεις την ανάγνωση στα αγγλικά, κάνε κλικ εδώ
Όσσο,
Τι μπορούμε να κάνουμε από τη δική μας μεριά για να παραδώσουμε το εγώ, όταν αυτή η θέλησή μας να το παραδώσουμε αποτελεί από μόνη της εγγενές του τμήμα;
Το εγώ είναι ένα αίνιγμα. Μοιάζει κάπως με το σκοτάδι – το οποίο το βλέπεις, το οποίο το αισθάνεσαι, το οποίο μπορεί να σου εμποδίζει το δρόμο, αλλά το οποίο δεν υπάρχει. Δεν έχει καμιά θετική υπόσταση. Είναι μια απλή απουσία, απουσία του φωτός. Το εγώ δεν υπάρχει – πώς να το παραδώσεις; Το εγώ είναι μόνον μια απουσία επίγνωσης.
Το δωμάτιο είναι γεμάτο από σκοτάδι΄ θέλεις να φύγει το σκοτάδι από το δωμάτιο. Μπορείς να κάνεις ό,τι περνάει από το χέρι σου – να το σπρώξεις να βγει, να το χτυπήσεις για να βγει – αλλά δεν πρόκειται να τα καταφέρεις. Περιέργως, θα σε νικήσει κάτι το οποίο δεν υπάρχει. Εξαντλημένος ο νους σου θα πει ότι το σκοτάδι είναι τόσο ισχυρό που δεν έχεις την ικανότητα να το διαλύσεις, να το αποβάλεις. Αλλά αυτό το συμπέρασμα δεν είναι σωστό΄ είναι γερμανικό, αλλά δεν είναι σωστό.
Χρειάζεται απλώς να φέρεις μέσα ένα μικρό κερί. Δεν χρειάζεται να αποβάλεις το σκοτάδι. Δεν χρειάζεται να πολεμήσεις μαζί του – είναι μεγάλη ανοησία αυτό. Φέρε μέσα ένα μικρό κερί και το σκοτάδι δεν θα υπάρχει πια. Δεν είναι πως βγαίνει έξω – δεν μπορεί να βγει έξω, αφού καταρχάς δεν υπάρχει. Ούτε μέσα βρισκόταν ούτε έξω βγαίνει.
Το φως έρχεται μέσα, το φως βγαίνει έξω΄ έχει θετική ύπαρξη. Μπορείς να ανάψεις ένα κερί και δεν θα υπάρχει σκοτάδι΄ μπορείς να σβήσεις το κερί κα θα υπάρχει σκοτάδι. Για να κάνεις το οτιδήποτε με το σκοτάδι, θα χρειαστεί να κάνεις κάτι με το φως – πολύ παράξενο, πολύ παράλογο, αλλά τι μπορείς να κάνεις; Αυτή είναι η φύση των πραγμάτων.
Δεν μπορείς να παραδώσεις το εγώ, διότι δεν υπάρχει. Μπορείς να φέρεις λίγη επίγνωση, λίγη συνειδητότητα, λίγο φως. Ξέχασε τελείως τα περί του εγώ΄ συγκεντρώσου εντελώς στο να φέρεις εγρήγορση μέσα στην ύπαρξή σου. Και τη στιγμή που η συνειδητότητά σου θα έχει γίνει μια φλόγα, συγκεντρωμένη, δεν θα μπορείς να βρεις το εγώ.
Δεν μπορείς λοιπόν να το παραδώσεις όταν δεν έχεις επίγνωση και δεν μπορείς να το παραδώσεις όταν έχεις επίγνωση. Ο αδαής δεν μπορεί να το παραδώσει. Κι ο σοφός άνθρωπος δεν μπορεί καν να σκεφτεί ότι θα το παραδώσει, διότι εκείνο δεν υπάρχει.
Το εγώ είναι μια αντανάκλαση – απλώς φαίνεται πως υπάρχει. Κι όταν είσαι βαθιά κοιμισμένος από πνευματική άποψη, είναι εξαιρετικά ισχυρό΄ είναι φυσικό να σου δημιουργεί προβλήματα. Όλη σου η δυστυχία από αυτό δημιουργείται, οι εντάσεις σου, τα άγχη σου. Το εγώ σου φέρνει στη ζωή σου ολόκληρη την κόλαση. Είναι φυσικό να θέλεις να το παραδώσεις. Κι υπάρχουν θρησκευόμενοι ιερείς, δάσκαλοι σε όλο τον κόσμο που σου λένε πώς να το παραδώσεις.
Όποιος σου λέει πώς να το παραδώσεις είναι ανόητος. Δεν γνωρίζει τίποτε γύρω από τη φύση του εγώ, αλλά εσένα θα σου φανεί λογικός΄ θα είναι πειστικός. Θα σου αρέσει, επειδή εκφράζει φωναχτά τις δικές σου σκέψεις. Είναι εκπρόσωπός σου – αυτά λέει κι ο νους σου. Έχει περισσότερη ευγλωττία από σένα και φέρνει κάθε είδους υποστηρικτικά επιχειρήματα και αποδείξεις και αποσπάσματα από τις ιερές γραφές και λένε όλα τους, ΄΄Αν δεν αφήσεις το εγώ, δεν μπορείς να φτάσεις στην αυτοπραγμάτωση.΄΄ Είναι φυσικό να μην φέρνει κανείς αντίρρηση σε τέτοιους ανθρώπους.
Σου λέω όμως ότι η πραγματικότητα είναι ακριβώς το αντίστροφο: δεν είναι πως παραδίνεις το εγώ και τότε θα συμβεί η αυτοπραγμάτωση, όχι. Συμβαίνει πρώτα η αυτοπραγμάτωση και τότε δεν μπορείς να βρεις το εγώ.
Αυτό είναι η παράδοσή του.
Osho, The Osho Upanishad, Ομιλία #28
Για να συνεχίσεις την ανάγνωση στα αγγλικά, κάνε κλικ εδώ
