Χρειάζεται να ξέρω τίποτε άλλο σχετικά με το διαλογισμό;
Σχόλιο τού επιμελητή
Πλήξη, ευδαιμονία και μελαγχολία
Αν επιτρέψεις να εκφραστούν τα αρνητικά πράγματα, είναι πιο εύκολο να τα παρατηρήσεις όταν έρχονται πότε-πότε στην επιφάνεια. Θα έχεις εκτονώσει την πίεση τους κι έτσι δεν θα σε επηρεάζουν τόσο πολύ. Η πλήξη είναι άλλο ένα συναίσθημα που υπάρχει συνήθως. Αναγνώρισέ το ως σύμπτωμα τού νου κι ως άλλη μια περαστική διάθεση που πρέπει να παρατηρήσεις, χωρίς να εμπλακείς σε αυτήν, χωρίς να ενεργείς με βάση αυτήν.
Χωρίς πίεση...
Οι παλιές συνήθειες τού νου μπορεί να κάνουν αισθητό τον εαυτό τους ακόμη και όταν διαλογίζεσαι. Για παράδειγμα, μπορεί να αρχίσεις να ανταγωνίζεσαι τον εαυτό σου, παροτρύνοντας τον να πάει πέρα από τα όριά σου, ακόμη κι αν πονάει το σώμα σου. [Φυσικά ο νους μπορεί επίσης να προσπαθήσει να σαμποτάρει την πρόθεσή σου για διαλογισμό, λέγοντάς σου ότι έφτασες στα όριά σου πριν ακόμη καν να έχεις ξεκινήσει!]
Συνέχισε όμως
Αν υπάρχει μια λέξη κλειδί για την εγγύηση τής επιτυχίας στις διαλογιστικές σου προσπάθειες αυτή είναι η ολικότητα ή η λέξη ολόψυχα. Έτσι για παράδειγμα, όταν χορεύεις στο διαλογισμό Osho Nataraj, χόρευε πραγματικά, μην κάνεις απλώς τις κινήσεις ενώ ο νους σου είναι απασχολημένος με κάτι τελείως διαφορετικό, όπως το τι θα κάνεις αργότερα, ή να σκέφτεται μια συζήτηση που είχες χθες. Να είσαι παρών, σε κάθε επίπεδο τής ύπαρξής σου.
Ακολούθησε τις οδηγίες που δίνουμε για τη μέθοδο, αλλά μετά κρίνε μόνος σου πόσο θα επιδοθείς, αφού συντονιστείς με το σώμα σου και μένοντας σε επαφή με τον εαυτό σου. Υπάρχει ένας λεπτός διαχωρισμός ανάμεσα στην ολικότητα και τον υπερβάλλοντα ζήλο μέχρι σημείου που να προκαλείς βλάβη στον εαυτό σου. Σιγά-σιγά, θα ανέβει το επίπεδο τής επίγνωσης και της ευαισθησίας σου και θα λειτουργήσει ως αξιόπιστο βαρόμετρο. Ταυτόχρονα, η συνήθεια τού νου να επεμβαίνει θα μειωθεί ως προς τη δύναμή της πάνω σου.
Ακολουθεί μια εισαγωγή τού ΄Οσσο στον διαλογισμό, ως τρόπο ζωής περισσότερο παρά ως μια απλή μέθοδο:
Όλη μου η δουλειά είναι να σου δώσω μια ξεκάθαρη ιδέα τού πώς να γίνεις πιο συνειδητός΄ το ονομάζω αυτό διαλογισμό, καθώς δουλεύεις, περπατάς ή κάθεσαι.
Δεν πιστεύω εκείνο που κάποιοι άλλοι ονομάζουν διαλογισμό, ότι το κάνεις δέκα ή είκοσι λεπτά και είσαι μετά ο συνηθισμένος σου εαυτός επί είκοσι τέσσερις ώρες και ύστερα πάλι κάνεις διαλογισμό για είκοσι λεπτά. Αυτό είναι ανόητο. Είναι σαν να λες σε κάποιον άνθρωπο να αναπνέει κάθε μέρα το πρωί επί είκοσι λεπτά και μετά να μην ασχολείται με αυτό, γιατί έχει να κάνει πολλά άλλα πράγματα. Μετά, το επόμενο πρωί μπορείς πάλι να αναπνεύσεις για είκοσι λεπτά. Κατ΄εμένα, ο διαλογισμός είναι ακριβώς σαν την αναπνοή. Έτσι λοιπόν, ό,τι κι αν κάνεις και όπου κι αν βρίσκεσαι, κάνε το πιο συνειδητά.
Για παράδειγμα, μπορώ να σηκώσω το χέρι μου χωρίς συνειδητότητα, ασυνείδητα, από συνήθεια. Μπορείς όμως να σηκώσεις το χέρι σου και με πλήρη επίγνωση και θα δεις τότε τη διαφορά ανάμεσα στα δύο. Η πράξη είναι η ίδια: η μια είναι μηχανική, η άλλη είναι γεμάτη συνειδητότητα, και η ποιότητα διαφέρει τρομερά. Δοκίμασέ το, γιατί είναι ζήτημα εμπειρίας και βιώματος. Όταν περπατάς, προσπάθησε για λίγα λεπτά να περπατάς συνειδητά. Σε κάθε βήμα να είσαι σε εγρήγορση και θα σου κάνει εντύπωση πόσο είναι τελείως διαφορετική η ποιότητα τού βαδίσματός σου΄ είναι χαλαρό. Δεν υπάρχει ένταση και υπάρχει μια αμυδρή χαρά που προβάλλει από το χαλαρό σου βάδισμα. Όσο πιο πολλή επίγνωση έχεις αυτής της χαράς, τόσο πιο πολύ θα θέλεις να είσαι ξυπνητός.
Όταν τρως, τρώγε με επίγνωση. Οι άνθρωποι ρίχνουν απλώς το φαγητό μέσα στο στόμα τους, δεν το μασούν καν, απλώς το καταπίνουν. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από παχυσαρκία, από πάχος, δεν μπορούν να αντισταθούν στο όλο και πιο πολύ φαγητό. Κανείς γιατρός δεν πρόκειται να τους βοηθήσει, αν δεν αποκτήσουν επίγνωση καθώς τρώνε. Αν αποκτήσουν επίγνωση, συμβαίνουν μερικά πράγματα ως υποπροϊόν τής επίγνωσης. Θα τρώνε με πιο αργό ρυθμό. Θα αρχίσουν να μασάνε, γιατί αν δεν μασήσεις το φαγητό σου, δίνεις ένα περιττό βάρος στο όλο σου σύστημα. Το στομάχι σου δεν έχει δόντια. Πρέπει κανείς να μασά την κάθε μπουκιά ακριβώς σαράντα δύο φορές΄ τότε, ό,τι τρως γίνεται υγρό.
Ο άνθρωπος που έχει επίγνωση απλώς πίνει, γιατί πριν καταπιεί έχει αλλάξει την στερεά τροφή σε υγρή τροφή. Και το παράξενο είναι ότι όταν μασάς σαράντα δύο φορές απολαμβάνεις πάρα πολύ τη γεύση. Η μια μπουκιά τού ασυνείδητου ανθρώπου δίνει σαράντα δύο φορές περισσότερη γεύση στον συνειδητό άνθρωπο. Πρόκειται για απλή αριθμητική: ο ασυνείδητος άνθρωπος θα χρειαστεί να φάει σαράντα δύο μπουκιές για να έχει την ίδια γεύση και τότε γίνεται παχύς και εξακολουθεί να είναι ανικανοποίητος. Εξακολουθεί να θέλει να φάει κι άλλο. Ο άνθρωπος που έχει επίγνωση τρώει μόνο όσο χρειάζεται το σώμα του. Αισθάνεται αμέσως ότι τώρα δεν υπάρχει ανάγκη΄ η πείνα έφυγε, είναι ικανοποιημένος με ό,τι κάνει.
Ο διαλογισμός μου αποτελεί ένα τελείως διαφορετικό είδος προσέγγισης. Πρέπει να εξαπλωθεί σε όλες τις είκοσι τέσσερις ώρες σου. Ακόμη κι όταν αποκοιμιέσαι, μείνε σε εγρήγορση ως προς το πώς κατέρχεται πάνω σου ο ύπνος, πολύ σιγά, πολύ σιωπηλά, ακούς όμως τα βήματά του. Μεγαλώνει το σκοτάδι, χαλαρώνεις. Αισθάνεσαι τους μύες, το σώμα, τα τεντωμένα μέρη του που εμποδίζουν τον ύπνο΄ και σύντομα θα δεις ότι όλο το σώμα έχει χαλαρώσει κι έχει έρθει ο ύπνος. Σιγά-σιγά όμως συμβαίνει μια μεγάλη επανάσταση. Έρχεται σε σένα ο ύπνος, κάτι όμως βαθιά μέσα σου συνεχίζει να μένει ξυπνητό, ακόμη και κατά τον ύπνο.
Η κατάσταση είναι η εξής: κοιμάσαι ακόμη και όταν νομίζεις ότι είσαι ξύπνιος, ενώ εγώ είμαι ξύπνιος ακόμη και όταν νομίζεις ότι κοιμάμαι. Αν δεν αποκτήσει επίγνωση ένας άνθρωπος και στον ύπνο του, τότε δεν έχει επίγνωση, δεν είναι αφυπνισμένος΄ αυτό είναι το κριτήριο. Υπάρχουν πάρα πολλά υποπροϊόντα από τα οποία μπορείς να κρίνεις. Εξαφανίζονται τα όνειρα, γιατί τα όνειρα χρειάζονται να είσαι εσύ τελείως χωρίς συνειδητότητα΄ προέρχονται από τον ασυνείδητο νου. Αν όμως είσαι συνειδητός, δεν μπορούν να έρθουν.
Ο Σίγκμουντ Φρόυντ θα είχε εμπλουτιστεί εξαιρετικά, αν είχε έρθει σε έναν άνθρωπο όπως εγώ που δεν βλέπω όνειρα. Θα είχε βρεθεί σε αμηχανία επίσης και θα είχε χρειαστεί να αλλάξει την όλη του ιδέα τής ψυχανάλυσης. Συνάντησε όμως μόνο ανθρώπους που ήταν κοιμισμένοι. Κοιμόταν κι ο ίδιος, δεν είχε ιδέα περί πνευματικής αφύπνισης΄ διαφορετικά θα είχε οπωσδήποτε αντιληφθεί ότι υπάρχει ένας εσωτερικός χώρος όπου είναι συνειδητός ο άνθρωπος, συνειδητός απλώς, χωρίς να υπάρχουν καθόλου όνειρα.
Αν εξαφανιστούν τα όνειρα τη νύχτα, θα σου συμβεί ένα δεύτερο πράγμα: θα εξαφανιστούν οι σκέψεις στη διάρκεια τής ημέρας. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα έχεις την ικανότητα να σκέφτεσαι΄ σημαίνει απλώς ότι δεν θα σκέφτεσαι συνέχεια μηχανικά, χωρίς να υπάρχει λόγος. Θα είσαι ικανός να σκέφτεσαι αν θέλεις να σκεφτείς, διαφορετικά θα είσαι σιωπηλός. Κι ο άνθρωπος που μπορεί να μείνει σιωπηλός επί ώρες συγκεντρώνει ενέργεια, κι έτσι όποτε θέλει να σκεφτεί, οι σκέψεις του έχουν κάποια δύναμη, ισχύ, τρομερή ενέργεια. Οι συνήθεις σκέψεις των ανθρώπων είναι ανίσχυρες, οι σκέψεις τους είναι περιπλανώμενες, σύννεφα που περνούν μέσα από το νου τους.
Ο άνθρωπος τού διαλογισμού θα δει ότι τα όνειρα εξαφανίζονται και τότε ο ύπνος έχει ασύγκριτη ομορφιά. Τότε ο ύπνος γίνεται πνευματικός΄ θρησκεία είναι η μεταμόρφωση τού ύπνου σε πνευματικότητα. Τότε όλη σου η ημέρα γίνεται ημέρα με σιωπή. Θα μιλάς, κάτι όμως βαθιά μέσα σου θα παραμένει ένας σιωπηλός παρατηρητής. Έτσι δεν θα λες πράγματα που θα δημιουργούν χωρίς λόγο προβλήματα σε σένα και προβλήματα στους άλλους. Θα λες μόνο εκείνο που είναι απολύτως αναγκαίο. Θα λες μόνο την αλήθεια΄ διαφορετικά θα έχεις την ικανότητα να λες, ΄΄Δεν ξέρω.΄΄ Δεν θα πιστεύεις σε τίποτα. Είτε θα ξέρεις κάτι είτε δεν θα το ξέρεις.
Τα πιστεύω είναι μια αυταπάτη: δεν ξέρεις, αλλά κάνεις ότι ξέρεις. Όλοι εκείνοι οι άνθρωποι μέσα στους ναούς, στις εκκλησίες, στις συναγωγές, τι κάνουν; Σε ποιον προσεύχονται; Δεν γνωρίζουν τον Θεό. Ο ιερέας τους δεν γνωρίζει τον Θεό. Δεν γνωρίζουν αν καμία προσευχή έχει ποτέ εισακουστεί από κανέναν. Δεν ξέρουν αν καμία προσευχή έχει απαντηθεί ποτέ από κανέναν. Κι όμως, προσεύχονται προς κάποιο θεό.
Η θρησκεία είναι ένα πολύ απλό φαινόμενο. Η θεολογία δεν έχει καμιά σχέση με τη θρησκεία. Κάνει τα πράγματα περίπλοκα χωρίς να υπάρχει λόγος. Θρησκεία είναι η απλή επίγνωση οποιουδήποτε πράγματος κάνεις, όπου κι αν βρίσκεσαι. Κι όταν σε περιβάλλει πάντα αυτή η επίγνωση σαν φωτεινή αύρα, για πρώτη φορά αποκτάς επίγνωση τού σύμπαντος, της ομορφιάς του, της μουσικής του, του αιώνιου τραγουδιού του. Και κατ΄εμένα, αυτή είναι η θρησκευτική εμπειρία. Στη θρησκευτική εμπειρία, δεν συναντάς κάποιο θεό. Δεν υπάρχει κανείς εκεί πέρα, υπάρχει μόνο αυτή η καθαρή ύπαρξη. Είναι όμως όλη ζωντανή, αυτά τα λουλούδια, αυτά τα πουλιά που πετούν, αυτά τα αστέρια, τα πάντα είναι ζωντανά, επειδή όμως κοιμάσαι, δεν μπορείς να βιώσεις τη ζωντάνια που σε περιβάλλει.
Και δεν είμαστε νησιά. Κανένας άνθρωπος δεν είναι ένα νησί. Είμαστε μέρος ολόκληρης αυτής της ζωντανής, άπειρης ηπείρου. Τα λουλούδια αυτά είναι μέρος μας, ακριβώς όπως κι εμείς είμαστε μέρος τους. Τα μακρινά εκείνα αστέρια βρίσκονται μέσα μας, όπως είμαστε κι εμείς μέσα στο σύμπαν. Η εμπειρία αυτή τής ενότητας, του ενιαίου, αποτελεί την απελευθέρωση.
Η διδασκαλία μου λοιπόν είναι πολύ απλή: ο διαλογισμός είναι το κλειδί, το ότι αποκτάς πλήρη επίγνωση είναι το αποτέλεσμα. Η ανταμοιβή είναι ότι βιώνεις την ενότητα με το όλον.
Αυτή είναι η δική μου τριάδα: διαλογισμός, επίγνωση, ενότητα.
Osho: The Last Testament, Τόμος 2, Ομιλία 7
Για να συνεχίσεις την ανάγνωση στα αγγλικά, κάνε κλικ εδώ