<< Πίσω

Γιόγκα σημαίνει ένωση, την επιστήμη τής ένωσης. Ο διαλογισμός είναι το ανώτατο φαινόμενο σε ό,τι αφορά την ένωση με την πραγματικότητα. Ο διαλογισμός είναι ο θεός τής γιόγκα. Αλλά η γιόγκα έπεσε σε λάθος χέρια, και όχι μόνο τώρα πρόσφατα – επί αιώνες βρίσκεται σε λάθος χέρια.

Το αρχικό λάθος θα πρέπει να το έκανε ο ιδρυτής της, ο ίδιος ο Παταντζάλι. Ο Παταντζάλι χώρισε τη γιόγκα σε οκτώ μέρη. Ο διαχωρισμός του είναι ξεκάθαρος, πολύ επιστημονικός, αλλά δεν είχε ο ίδιος πραγματικά επίγνωση τής ανθρώπινης ανοησίας. Ξεκίνησε με το σώμα – κι αυτός είναι ο σωστός τρόπος να ξεκινήσει κανείς. Το πρώτο μέρος τής γιόγκα πρέπει να είναι το σωματικό, διότι ο άνθρωπος ζει στην περιφέρεια, στο σώμα, επομένως η δουλειά πρέπει να ξεκινήσει από εκεί, μόνον τότε θα μπορέσει να φτάσει ως το νου. Κι όταν έχει προχωρήσει κανείς πέρα από το σώμα και πέρα από το νου, τότε συμβαίνει το τρίτο, ο διαλογισμός.

Σύμφωνα λοιπόν με τον Παταντζάλι, το πρώτο μέρος ανήκει στο σώμα. Δεν είχε όμως ξεκάθαρη επίγνωση τού ότι εκατομμύρια άνθρωποι θα παρέμεναν εγκλωβισμένοι στο πρώτο μέρος. Έτσι λοιπόν η γιόγκα έχει γίνει λέξη συνώνυμη με τις στάσεις τής γιόγκα: άνθρωποι που στέκουν ανάποδα με το κεφάλι και κάνουν κάθε είδους στρεβλώσεις. Έγινε αυτό συνώνυμο με τη γιόγκα.

Δεν πρόκειται για την αληθινή γιόγκα, πρόκειται απλώς για τον πρόλογο, για το εισαγωγικό μέρος΄ και ο άνθρωπος που νομίζει ότι η εισαγωγή αποτελεί όλο το βιβλίο είναι ανόητος. Αλλά ο Παταντζάλι δεν προειδοποίησε τον κόσμο. Αν είχε προειδοποιήσει τον κόσμο, θα ήταν πιο καλά. Άνθρωποι σαν τον Παταντζάλι πιστεύουν στην ευφυΐα των άλλων – η οποία δεν υπάρχει! Έχουν εμπιστοσύνη. Η εμπιστοσύνη τους είναι πελώρια, η εμπιστοσύνη τους είναι το ίδιο πελώρια όση είναι και η βλακεία των ανθρώπων! Σέβονται την ευφυΐα των ανθρώπων. Έτσι λοιπόν δεν προειδοποίησε τον κόσμο, αλλά ήταν απολύτως αναγκαία η προειδοποίηση: ΄΄Μην μείνεις εγκλωβισμένος στο σωματικό μέρος.΄΄

Λίγοι άνθρωποι, λίγοι μόνο – αν δείξουν εκατό άνθρωποι ενδιαφέρον για τη γιόγκα, τότε ένας μόνο από αυτούς θα ξεφύγει από τον σωματικό εγκλωβισμό. Κι εκείνος ο ένας θα εγκλωβιστεί στο ψυχολογικό μέρος. Αν εγκλωβιστούν εκατό άνθρωποι στο ψυχολογικό μέρος, τότε ένας μόνον βγαίνει από εκεί… και μόνον όταν βγεις από το νου αρχίζει η πραγματική γιόγκα.

Το σωματικό μέρος τής γιόγκα θα σου δώσει μεγάλες σωματικές δυνάμεις΄ μπορεί να σε κάνει να ζήσεις πραγματικά μακροχρόνια, υγιή ζωή. Αλλά τι θα την κάνεις τη μακροχρόνια ζωή; Αν είσαι ανόητος, αντί να είσαι ανόητος επί εβδομήντα χρόνια, θα είσαι ανόητος επί διακόσια χρόνια. Δεν πρόκειται να βοηθήσει κανέναν αυτό΄ θα είναι μια καταστροφή.

Υπήρχε ένας άνθρωπος που λεγόταν Ναδίρ Σαχ – ένας από τους πιο διαβόητους, φονικούς ανθρώπους σε όλη την ιστορία τής ανθρωπότητας. Εισέβαλε στην Ινδία τουλάχιστον εκατόν οκτώ φορές. Σκότωσε περισσότερους ανθρώπους στην Ινδία από κάθε άλλον. Και είχε τους δικούς του τρόπους να βασανίζει: έβαζε φωτιά σε όλη την πόλη και περικύκλωνε την πόλη με τον στρατό του, έτσι ώστε να μην μπορεί να δραπετεύσει κανείς – και το απολάμβανε!

Ο άνθρωπος αυτός ρώτησε έναν αστρολόγο, επειδή είχε ακουστά τη φήμη του, ΄΄Τι γνώμη έχεις; Ποια είναι η συμβουλή σου; Θα πρέπει να ζει κανείς πολύ καιρό, πάρα πολύ καιρό, ή θα πρέπει να ζει μόνο το μέσο όρο, εβδομήντα χρόνια;΄΄

Ο αστρολόγος θα πρέπει να ήταν πραγματικά σοφός άνθρωπος. Είπε, ΄΄Εξαρτάται. Αν ζήσει πολύ καιρό ένας άνθρωπος σαν κι εσένα, είναι κακό πράγμα, είναι ατυχία. Καταρχάς, ένας άνθρωπος σαν κι εσένα θα έπρεπε να μην γεννιέται΄ και δεύτερον, αν γεννηθεί, τότε θα έπρεπε να πεθάνει αμέσως. Και τρίτον, αν καταφέρει με κάποιο τρόπο να ζήσει, τότε όσο πιο γρήγορα πεθάνει τόσο το καλύτερο!΄΄

Ο Ναδίρ Σαχ θύμωσε πολύ. Αυτός ήταν ο πρώτος άνθρωπος που δεν τον ένοιαζε η φονική του διάθεση, ήταν ο πρώτος άνθρωπος που έλεγε την αλήθεια όπως ήταν. Ο Ναδίρ Σαχ είπε, ΄΄Θα σε σκοτώσω!΄΄ Ο αστρολόγος είπε, ΄΄Δεν πειράζει – μπορείς να με σκοτώσεις, αλλά πρέπει να πω την αλήθεια. Η αλήθεια είναι πως αν ζήσουν άνθρωποι σαν κι εσένα, πρέπει να κοιμούνται όλο το εικοσιτετράωρο και να πίνουν όσο περισσότερο μπορούν!΄΄

Ο Ναδίρ Σαχ σοκαρίστηκε πολύ, αλλά ο άνθρωπος ήταν τόσο ειλικρινής που αναγκάστηκε να τον αφήσει ήσυχο. Ακόμη κι ο ίδιος δεν μπορούσε να βρει το θάρρος να σκοτώσει έναν τέτοιο άνθρωπο. Ένιωσε φόβο και μετά τον θυμόταν συχνά: ΄΄Τι άνθρωπος! Δράκος σχεδόν! Με έκανε να τρέμω – ο τρόπος που με κοίταξε κι ο τρόπος που μίλησε. Δεν περίμενα ποτέ ότι θα είχε κάποιος ένα τέτοιο θάρρος.΄΄ Πάντως είχε σεβασμό για τον αστρολόγο.

Η γιόγκα μπορεί να κάνει έναν άνθρωπο να ζήσει μακροχρόνια, αλλά τότε τι θα κάνεις; Δεν θα πρέπει να δίνουμε τόση πολλή προσοχή στο σωματικό μέρος. Ναι, λίγη προσοχή είναι καλή για να είσαι σωματικά υγιής, αλλά λίγη μόνο΄ αλλιώς, πρόκειται για μια ζούγκλα. Μπορεί να χαθεί κανείς μέσα στις λεπτομέρειές της, μέσα στις πολυπλοκότητές της.

Το δεύτερο μέρος είναι ακόμη πιο ευρύ από το σωματικό. Αν μπεις εκεί, μπορεί να αποκτήσεις πολλές ψυχικές δυνάμεις, μπορεί να διαβάζεις τις σκέψεις των ανθρώπων. Αλλά τι νόημα έχει αυτό; Τα δικά σου τα σκουπίδια είναι ήδη πολλά, τι νόημα έχει να διαβάζεις και τα σκουπίδια του άλλου; Βασανίζεται εκείνος από τα δικά του σκουπίδια κι εσύ διαβάζεις τις σκέψεις του – και νομίζεις ότι κάνεις κάτι το σπουδαίο!

Η ουσία είναι να απαλλαγείς από τις σκέψεις, όχι να τις διαβάζεις. Χρειάζεται κανείς να απαλλαγεί από τις δικές του σκέψεις΄ τι νόημα έχει να διαβάζει τις σκέψεις των άλλων ανθρώπων; Και τι περιέχουν; Μπορείς να σταθείς στην άκρη τού δρόμου και να κοιτάς καθώς περνάει ένας άνθρωπος και σκέφτεται το σκύλο του – ε, και λοιπόν;

Αν ακούς τις σκέψεις των ανθρώπων, τι θα ανακαλύψεις; Κάποιος σκέφτεται την αγελάδα του, κάποιος σκέφτεται το βουβάλι του, κάποιος σκέφτεται τη σύζυγό του, κάποιος σκέφτεται τη σύζυγο ενός άλλου! Κι εσύ σκέφτεσαι αυτά που σκέφτονται! Ίσως και ο άλλος να είναι γιόγκι και να διαβάζει τις σκέψεις κάποιου τρίτου. Τότε τα πράγματα περιπλέκονται πολύ!

Το σωματικό μέρος είναι κάτι το κοινό, το ψυχολογικό μέρος είναι κάτι το κοινό. Μπορούν και τα δυο να σε κάνουν ισχυρό, η ισχύς όμως δεν αποτελεί το στόχο τού διαλογισμού. Ισχύς σημαίνει πολιτική, η κάθε είδους ισχύς σημαίνει πολιτική. Κι η ισχύς διαφθείρει - η κάθε είδους εξουσία - διαφθείρει δίχως όρους και απόλυτα. Διαφθείρει πάντα.

Γι΄αυτό και λέω ότι το μόνο ουσιαστικό πράγμα, ο πραγματικός πυρήνας κάθε θρησκείας, κάθε γιόγκα, κάθε μεθόδου αναζήτησης, είναι ο διαλογισμός. Πρέπει να βάλει κανείς στην άκρη κάθε τι που είναι επουσιώδες. Μπορείς να χρησιμοποιείς τα πράγματα σαν σκαλοπάτι, όχι όμως κάτι παραπάνω από τούτο - απλώς σαν ένα βατήρα. Δεν χρειάζεται να ασχολείσαι υπερβολικά μαζί τους. Η όλη σου φροντίδα θα πρέπει να έχει μια μόνο αιχμή΄ θα πρέπει να κινείσαι προς το διαλογισμό όπως το βέλος. Μόνο τότε στη μικρή αυτή ζωή, με τόσο λίγο χρόνο, δύναμη κι ενέργεια στη διάθεσή σου και με τόσα πολλά προβλήματα να σε τριγυρίζουν, μπορείς να ελπίσεις ότι το βέλος θα φτάσει στο στόχο του.

Μόλις γνωρίσεις κάτι από διαλογισμό - όχι τα σχετικά με κείνον, αλλά την ίδια του τη γεύση - έρχεται μια μεγάλη εκτόνωση, έρχεται μια μεγάλη ανακούφιση. Ξαφνικά εξαφανίζεται κάθε ένταση: τα άγχη, οι αγωνίες δεν βρίσκονται πια εκεί. Ακόμη κι αν τις θέλεις έστω για αλλαγή, δεν μπορείς να τις βρεις. Έχω προσπαθήσει κι έχω αποτύχει! Μερικές φορές προσπαθώ πάρα πολύ να βρω κάποια αγωνία μέσα μου, αλλά δεν μπορώ, απλούστατα δεν έχει αποτέλεσμα.

Όταν έχεις δοκιμάσει τη γεύση τού διαλογισμού, είναι αδύνατο να βρίσκεσαι σε κάποιου είδους δυστυχία. Η μακαριότητα γίνεται αναπόφευκτη, ένα είδος φυσικής βροχής, και πέφτει συνέχεια σαν βροχή, σαν λουλούδια που πέφτουν από τον ουρανό.

Osho, Nirvana: Now or Never
(Η σειρά αυτή δεν είναι πλέον διαθέσιμη, όπως ζήτησε ο Όσσο)

<< Πίσω